Σάββατο 29 Νοεμβρίου 2014

Review: Free Fall (Szabadesés) του György Pálfi

Ύστερα από μερικά λεπτά βαρετής ενδοοικογενειακής καθημερινότητας, μία γυναίκα βγαίνει από το σπίτι της στον αποστειρωμένο διάδρομο της οικοδομής. Μόνο που δεν κατευθύνεται προς την έξοδο της πολυκατοικίας αλλά ανεβαίνει προς την ταράτσα της οικοδομής, μαζί με το καροτσάκι για τα ψώνια και μερικές άλλες σακούλες. Σοκαριστικά, όταν βρεθεί στο περβάζι της ταράτσας, κάνει ένα βήμα προς το κενό και, αναμενόμενα, σε λίγα δευτερόλεπτα την βρίσκουμε να έχει συναντήσει με φόρα το ισόγειο. Μετά από μερικά άβολα δευτερόλεπτα, η γυναίκα σηκώνεται, μαζεύει τα πράγματά της που έχουν σκορπιστεί στο δάπεδο και συνεχίζει κανονικά την μέρα της. Καλώς ήρθατε στον σουρεαλιστικό κόσμο του György Pálfi.

Στην πορεία της προς την επόμενη απόπειρά της (ή μήπως απλά τον τρόπο της να εκτονώνει την ημερήσια ένταση;), η γυναίκα θα συναντήσει και τους υπόλοιπους ενοίκους της πολυκατοικίας, μόνο που ο καθένας φαίνεται να ζει στο δικό του ξεχωριστό σύμπαν, που αψηφά την λογική και τους συνήθεις κανόνες της πραγματικότητας. Ανάμεσά τους, ένας δάσκαλος που διδάσκει τον πνευματισμό στους ακόλουθούς του μέχρι να συναντήσει μάλλον τον καλύτερο μαθητή που είχε ποτέ, μία κοπέλα που ακολουθεί τον αρραβωνιαστικό της σε μία συγκέντρωση όπου όλοι (ή μήπως όχι;) είναι επίσημα ντυμένοι εκτός από εκείνη (που είναι ολόγυμνη), ένα ζευγάρι που πηγαίνει την μανία του για την υγιεινή και τους κανόνες του... ασφαλούς σεξ ένα βήμα παραπέρα, μία μητέρα (η οποία πρόσφατα μάλιστα γέννησε) που πραγματοποιεί μία επέμβαση ρουτίνας που θα της επιτρέψει να επιστρέψει στην προηγούμενη ζωή της, μία οικογένεια όπου μόνο το παιδί βλέπει τον ελέφαντα στο δωμάτιο, μόνο που είναι ταύρος, και τρεις άνθρωποι που προσπαθούν να ζήσουν μια φυσικολογική ζωή ως... τρίο, μόνο που είναι σαν να έχουν βγει από καθημερινή, κωμική σειρά (συμπεριλαμβάνοντας και το κλασικό, ηχογραφημένο γέλιο!)

Ο κόσμος του Pálfi είναι γεμάτος φανταστικές πινελιές και όμως μοιάζει απόλυτα φυσιολογικός. Οι ήρωές του δεν κάνουν τίποτα παραπάνω από το να ζουν την καθημερινή τους ζωή, να αντιμετωπίζουν την ιδιωτική τους βαρετή πραγματικότητα και να περιμένουν απλά το τέλος της ημέρας για να ξεκινήσουν και πάλι και από την αρχή. Μόνο που ακριβώς στις λεπτομέρειες αυτής της πραγματικότητας είναι που εμφανίζονται τα στοιχεία που μαρτυρούν ότι τα πράγματα δεν είναι ιδανικά και δεν εννοώ, φυσικά, τα σουρεαλιστικά στοιχεία που δίνουν το μοναδικό ύφος της ταινίας. Οι ιστορίες του Pálfi είναι στην βάση του ιστορίες ενδοοικογενειακής βίας, ενδοσυζυγικής βαρεμάρας, παιδικών φοβιών, πνευματικής φρενίτιδας, ιστορίες ξεκάθαρα κοινωνικές, που επιλέγουν να ρίξουν μια ματιά πίσω από τις κλειδωμένες πόρτες με έναν ιδιαίτερο, ενδεχομένως και ανάλαφρο τρόπο, για να μιλήσουν πιο αποτελεσματικά για πράγματα απόλυτα σοβαρά.

Και είναι πραγματικά ενδιαφέρων ο τρόπος που τα μη λογικά στοιχεία εντάσσονται σε ένα τόσο ρεαλιστικό πλαίσιο, κάνοντας το τελικό αποτέλεσμα παιχνιδιάρικο αλλά και τόσο αφοσιωμένο στην πραγματικότητα, μιλώντας τελικά άμεσα αλλά όχι με προφανή τρόπο για μια σύγχρονη καθημερινότητα που δίνει όλο και λιγότερη σημασία στις ανθρώπινες αξίες. Ο Pálfi εξάλλου ήδη από το Taxidermia είχε δείξει ότι έχει την πρόθεση να κοιτάξει χωρίς περιστροφές την αλήθεια, όσο άβολη και αν είναι, μόνο που εδώ επιλέγει να το κάνει με ανεκδοτολογικό τρόπο, σαν να αφηγείται μια σειρά ανομολόγητων παραβολών, που ίσως να έχει ακούσει σε παραλλαγές ο καθένας, που είναι τόσο αστείες, άβολες, ανατριχιαστικές, παράξενες θα χρειαζόταν για να δώσει τελικά προσοχή ο θεατής. Με αυτόν τον τρόπο, μπορεί να εναλλάσσεται ανάμεσα στο διεστραμμένο rom com και το αμιγώς οικογενειακό δράμα, την κωμωδία και τα όρια του θρίλερ, το βλέμμα του παραμένει, όμως, πάντα απόλυτα ανθρωποκεντρικό.

Το μόνο πρόβλημά είναι ότι λόγω της σπονδυλωτής φύσης της ταινίας, μερικές ιστορίες (λογικά) έχουν περισσότερη δύναμη από τις υπόλοιπες, με αποτέλεσμα μερικές να φαντάζουν ως ανολοκλήρωτες ιδέες (πχ το ιδιόμορφο sitcom ή η ιστορία της "γυμνής συζύγου") σε σχέση με εκείνες που καταφέρνουν να πουν μια συνειδητοποιημένη ιστορία μέσα στον σύντομο χρόνο τους (η ιστορία του παρανοϊκά, κλινικά "καθαρού" ζευγαριού και η "επέμβαση ρουτίνας" της νέας μητέρας είναι μάλλον οι βινιέτες που ξεχωρίζουν). Σε όλες, όμως, ο Pálfi ρίχνει την φροντισμένη του ματιά, φροντίζοντας να ανακαλύπτει το ανθρώπινο υπόβαθρο κάτω από οποιαδήποτε σουρεαλιστική απεικόνιση, εναλλάσσοντας στα.γεωμετρικά πλάνα του το φως και το σκοτάδι, λέγοντας την ιστορία μέσα στις σκιές. Μπορεί στο τέλος η αφήγηση να μην καταλήγει σε κάποιο καθαρό συμπέρασμα, όμως θέτει τον προβληματισμό σχετικά με την πραγματική φύση (έστω ενός μέρους) της σημερινής κοινωνίας. Και αυτό από μόνο του είναι ικανό για να δικαιολογήσει οποιαδήποτε "μαγική" ματιά σε κάθε συνηθισμένη, βαρετή οικοδομή, που κρύβει τα δικά της, οποιαδήποτε μυστικά. (3,5*/5)

H ταινία κέρδισε το βραβείο σκηνοθεσίας και το ειδικό βραβείο της επιτροπής στο φετινό φεστιβάλ του Karlovy Vary.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...