Πώς μπορείς να αξιολογήσεις μια ταινία που προσπαθεί συνεχώς να σε εκνευρίσει μέσα από την ενοχλητική, πομπώδη, ναρκισσιστική persona του πρωταγωνιστή της, χωρίς να αφήσεις τα νεύρα σου να επηρεάσουν την κρίση σου; Πώς γίνεται να διαχωρίσεις τα αισθήματά σου για αυτόν τον μπάσταρδο πρωταγωνιστικό χαρακτήρα από τον θαυμασμό σου για την εξαντλητική ανάλυση της προσωπικότητάς του; Και, ακόμα, χειρότερα, μέχρι ποιο σημείο αυτού του εγωιστικού μικρόκοσμου πρέπει να καταφέρεις να φτάσεις ώστε να έχεις την αίσθηση ότι είσαι πλέον ικανός να εκφράσεις την κρίση σου;
Το Listen Up Philip του Άλεξ Ρος Πέρι είναι μια ταινία που προκαλεί ηθελημένα τον θεατή και τον φτάνει πολλές φορές στα άκρα του, στην προσπάθειά του να περιγράψει με υπερβολική λεπτομέρεια την αυτοκαταστροφική μανία του πρωταγωνιστή της, την τάση του να αποκόπτει συναισθηματικά τον εαυτό του από το περιβάλλον του και την ουσιαστική φοβία του απέναντι στο ανθρώπινο είδος και τις φυσικές αντιδράσεις του. Ο Philip του τίτλου είναι ξεκάθαρα ένας χαρισματικός άνθρωπος, όμως, βρίσκεται εγκλωβισμένος μέσα στην ίδια του την μεγαλοφυΐα, ανίκανος να μπορέσει να ταυτιστεί συναισθηματικά με τον οποιονδήποτε και να προχωρήσει με βεβαιότητα στο επόμενο βήμα της ζωής του, κάνοντας συνεχώς κύκλους.
Αυτή είναι και η (τολμηρή) δομή που επιλέγει να ακολουθήσει ο Πέρι, ξεκινώντας αρχικά από τον Philip (Jason Schwartzman), για να ακολουθήσει στην πορεία την τελευταία του σχέση (εκπληκτική η Elisabeth Moss) έπειτα από τον φαινομενικό χωρισμό τους και τις ανησυχίες του άτυπού του μέντορα (Jonathan Pryce), επιστρέφοντας ξανά και ξανά στον ίδιο και τον τρόπο που επηρεάζει τους άλλους ανθρώπους. Είναι μια τολμηρή προσέγγιση, που έχει τις βάσεις της στην λογοτεχνία, όπως και ολόκληρη η δομή του φιλμ, η οποία χρησιμοποιεί το voiceover για να δώσει φωνή σε έναν αφανή παρατηρητή, που είναι ο μόνος που έχει ουσιαστική πρόσβαση στο μυαλό του Philip, και να περιγράψει μέσω των περιφερειακών χαρακτήρων την ίδια την αύρα του και τον λόγο που, τελικά, αυτός είναι ξεχωριστός. Γιατί ακόμα κι αν ο Philip δεν είναι στο κάδρο, η παρουσία του και η επιρροή του είναι αναμφισβήτητη στις αντιδράσεις και την συμπεριφορά των υπολοίπων, είτε ως καταλύτης είτε ως ηθικός αυτουργός, κάνει που τον κάνει τον ξεκάθαρο πρωταγωνιστή.
Με έναν παράδοξο τρόπο, εξάλλου, ο Philip μοιάζει εξαιρετικά οικείος και ίσως ένα κομμάτι της πηγής του εκνευρισμού είναι η συνειδητοποίηση των δικών μας κομματιών μέσα στον χαρακτήρα του. Ο Ρος κάνει τρομερή δουλειά με τις λεπτομέρειες και τις πληροφορίες που δίνονται μέσα από φαινομενικά άσχετες πράξεις (οι ξαφνικές αλλαγές στην ματιά του εξαιρετικού Schwartzman, ο τρόπος περπατήματος, οι ματιές στο παρελθόν - οι οποίες είναι και η κύρια πηγή εξανθρωπισμού του Philip), κάνοντας τον χαρακτήρα τόσο συγκεκριμένο όσο και γενικό, διακριτή προσωπικότητα αλλά και τόσο γνώριμη ταυτόχρονα. Η επιθετική και αυτόματα αμυντική του, όμως, φύση δεν αφήνει τον χαρακτήρα του να "περάσει" απόλυτα στον θεατή παρά παραμένει πάντα σε μια απόσταση ασφαλείας, όπου μπορείς να τον περιεργαστείς και, εν συνεχεία, να θαυμάσεις τον βάθος του αλλά δε σε αφήνει ποτέ πραγματικά να γίνει κομμάτι του δικού σου κινηματογραφικού κόσμου.
Στην τελική, το σύμπαν του Πέρι δεν απέχει πολύ από το αμάλγαμα του λογοτεχνικού κόσμου του Philip Roth (ο χαρακτήρας του Zimmerman εξάλλου είναι βασισμένος πάνω του) και ενός περισσότερο πεσιμιστικού φιλμ του Wes Anderson, συμπεριλαμβανομένων των instagramικών φίλτρων στην εικόνα και της "παιχνιδιάρικης" διάθεσης, που κάνει τις αντιθέσεις ακόμα πιο έντονες. Αυτό, όμως, που τελικά κάνει το Listen Up Philip να αποκτά την δική του δύναμη είναι η αναλυτική του διάθεση και η σαφής επένδυσή του στον Philip και την ματαιότητά του, που σίγουρα δίνει ζωή στο project, ακόμα κι αν κάποιες στιγμές κινδυνεύει να πλησιάσει την περιοχή του "δήθεν", ειδικά μέσα από κάποιους (περιττούς) διαλόγους του τελευταίου μέρους, που αποτελούν και το συμπέρασμα της όλης ταινίας. Πάντως, χρειάζεται αντοχή για να φτάσεις μέχρι το τέλος αλλά, τελικά, ίσως η μεγαλύτερη αποκάλυψη να είναι ότι το φιλμ δεν μιλά καν για τον Philip αλλά για σένα. Και αυτό ίσως αποτελεί την μεγαλύτερή του δύναμη. (3,5*/5)
Η ταινία προβάλλεται την Τετάρτη, 5 Νοεμβρίου στις 20:30 στην αίθουσα ΦΡΙΝΤΑ ΛΙΑΠΠΑ και σε επανάληψη το Σάββατο, 8 Νοεμβρίου στις 17:30 στην αίθουσα ΤΖΟΝ ΚΑΣΣΑΒΕΤΗΣ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου