Τετάρτη 5 Σεπτεμβρίου 2012

Venice Film Festival 2012: Shokuzai (Penance) Review


Κατασκευασμένο ως μίνι σειρά για το ιαπωνικό δίκτυο WOWOW από τον Kiyoshi Kurosawa και παρουσιασμένο στην Βενετία για πρώτη φορά στην μεγάλη οθόνη ως πεντάωρο project, το Shokuzai (ή διεθνηστί Penance) αποτελεί μια δυνατή μελέτη χαρακτήρων, συνδυάζοντας έντονα στοιχεία δράματος με μία αυστηρή σκηνοθετική ματιά, που καταφέρνει να διατηρήσει το ενδιαφέρον για όλη την διάρκεια, ακόμα και όταν προς το φινάλε παίρνει επικίνδυνη στροφή προς το μελόδραμα. Ο @onizuka83 (που στο παρελθόν μας παρουσίασε το Coldfish του Shion Sono) παρακολούθησε την ταινία στην πρωτότυπη τηλεοπτική της μορφή και παρουσιάζει αναλυτικά όλες τις σημειώσεις του.


"Ένα μικρό κορίτσι, η Έμιλι, δολοφονείται στα χέρια ενός αγνώστου. Μάρτυρες στο έγκλημα, οι τέσσερις φίλες της που είδαν το πρόσωπο του δράστη και το διέγραψαν από τη μνήμη τους το αμέσως επόμενο λεπτό. Απαρηγόρητη, η μάνα της Έμιλι ρίχνει την ευθύνη στα τέσσερα κορίτσια και τους λέει πως δεν θα τα συγχωρήσει μέχρι να θυμηθούν και να βρεθεί ο ένοχος. 15 χρόνια μετά, οι 5 γυναίκες, συνεχίζουν να κουβαλάνε ένα βάρος στη συνείδησή τους.

Το Shokuzai, με τον διεθνή, φεστιβαλικό του τίτλο Penance (Εξιλέωση), είναι μία ιαπωνική τηλεοπτική παραγωγή του studio WOWOW με ηχηρά κινηματογραφικά ονόματα. Πρώτο και καλύτερο, αυτό του Kiyoshi Kurosawa (Cure, Bright Future, Tokyo Sonata) ως σκηνοθέτη, με την Kyoko Koizumi (Survive Style 5+, Tokyo Sonata, Hanging Garden) στον ρόλο της μητέρας, της Ασάκο. Το σενάριο βασίζεται σε βιβλίο της Kanae Minato, γνωστής για το εκπληκτικό Confessions του Tetsuya Nakashima, μίας ιστορίας που πάλι πραγματεύεται την απώλεια, μα δίνει μεγαλύτερη βάση στην εκδίκηση.

Η σειρά δίνει την ευκαιρία στον Kurosawa να αναλύσει την ψυχοσύνθεση των πέντε γυναικών σε πρώτο επίπεδο, και πολλά από τα παρωχημένα, ίσως, πρότυπα της ιαπωνικής κοινωνίας σε δεύτερο, γεγονός που γίνεται εμφανές από το στήσιμο των πλάνων του. Πέρα από τις σκηνές στο σχολείο, οι άνθρωποι, ενήλικες πια, σπάνια πλησιάζουν πολύ κοντά και ακόμη σπανιότερα γεμίζουν το πλάνο. Μέσα στο κενό δίνεται η δυνατότητα να αναπτυχθεί η ένταση μεταξύ των χαρακτήρων και τονίζεται η μοναξιά, η περιθωριοποίηση και η απομόνωση που οι ίδιοι οι χαρακτήρες επέλεξαν για τον δικό τους λόγο ο καθένας. Το ύφος καθόλη τη διάρκεια της σειράς παραμένει χαρακτηριστικό του Kurosawa, ψυχρό και μελετημένο, στενάχωρο και γκρι, προδιαθέτοντας τον θεατή για ό,τι άσχημο συμβεί στη συνέχεια, εντείνοντας τον ψυχολογικό τρόμο.

Στο πρώτο επεισόδιο, ίσως το καλύτερο της σειράς, η Σάε, η πιο όμορφη από τα κορίτσια, φέρει έκδηλη την αποστροφή της στους άντρες και την αδυναμία της να ωριμάσει σεξουαλικά. Όταν της κάνουν προξενιό έναν επιτυχημένο νεαρό σύζυγο, μεταμορφώνεται πειθήνια σε κούκλα πολυτελείας. Ο σύζυγος της Σάε αναφέρει πως υπάρχει ένα παράσιτο που προσβάλλει τις κάμπιες και κάποιες φορές αντί να βγει μία όμορφη πεταλούδα, το κουκούλι σκίζει ένα σκοτεινό τερατούργημα, μία πολύ ιδιαίτερη μεταφορά για την επιρροή που έχει ο θάνατος της Έμιλι σε κάθε ένα από τα κορίτσια.

Η Μάκι, η έξυπνη πρόεδρος της τάξης, συνεχίζει τη ζωή της ως καθηγήτρια πια. Θεωρώντας πως η σκληρή πειθαρχία και η τελειότητα είναι ο καλύτερος τρόπος να προστατέψεις τον εαυτό σου, διδάσκει τους μαθητές της με υπέρμετρη αυστηρότητα. Κάθε της πράξη όμως, τη φέρει αντιμέτωπη με τους ανωτέρους της. Η σκηνή στην πισίνα είναι η σκηνή στην οποία τη βλέπουμε για πρώτη φορά να δρα χωρίς να σκέφτεται και να απελευθερώνεται για λίγο απ’ ό,τι την καταπιέζει.

Η τρίτη κοπέλα, η Ακίκο, ζει κλεισμένη στο δωμάτιό της, παγιδευμένη από τις αρρωστημένες ισορροπίες της οικογένειάς της. Η μητέρα της δεν την θεωρεί ικανή, όμορφη, έξυπνη, της συμπεριφέρεται ως ένα τίποτα και έτσι ακριβώς αισθάνεται και η ίδια. Κοινωνικά απροσάρμοστη, έχει παραμείνει «παιδάκι», ενώ βλέπει τον αδελφό της να προχωράει στη ζωή του. Μαζί της, ο θεατής νιώθει κι εκείνος άβολα παρακολουθώντας όσα συμβαίνουν γύρω της, προσπαθώντας να ξεχωρίσει αν είναι όντως όπως τα βλέπει και η Ακίκο ή αν έχει παγιδευτεί στις φαντασιώσεις της.

Η Γιούκα, εκ πρώτης όψεως δεν φαίνεται να έχει επηρεαστεί από το γεγονός. Ακόμη κι αν προσπαθούσε καιρό να συνάψει μία παράλογη σχέση με τον αστυνομικό της γειτονιάς, η έγνοια της ήταν να γλιτώσει από τη σκιά της ασθενικής αδελφής της Μάγιου, η οποία πάντοτε είχε ό,τι η Γιούκα επιθυμούσε. Και φαίνεται να το πετυχαίνει, έχοντας μόλις ανοίξει ένα επιτυχημένο ανθοπωλείο. Σύντομα όμως, όλα θα ανατραπούν. Οι ερμηνείες στο επεισόδιο αυτό είναι τόσο ιδιαίτερες που θα μπορούσε να εξελιχθεί σε δική του ταινία.

Τέλος, η Ασάκο, η μάνα που έχασε το παιδί της, αποτελεί το κλειδί της όλης υπόθεσης. Δυστυχώς για την ιστορία, το δικό της επεισόδιο φαίνεται το πιο προβλέψιμο και, χαρίζοντας διάσπαρτα στοιχεία πριν την κορύφωση του δράματος, η αποκάλυψη στο τέλος δεν έχει την ίδια ισχύ.

Το Shokuzai σίγουρα αξίζει να το δει κανείς παραπάνω από μία φορά. Τότε θα αναγνωρίσει και την καυστική κριτική σε βαθιά ριζωμένα κατάλοιπα της ιαπωνικής κοινωνίας. Τα συνοικέσια, τον παραλογισμό στον χώρο της εργασίας (κάτι που έχει δείξει γλαφυρά το Fear and Trembling (2003)), το κατεξοχήν ιαπωνικό σύνδρομο hikikomori, το bullying από τους ίδιους τους γονείς, την «παράλογη» για τους Δυτικούς απαίτηση για την απόλυτη τελειότητα. Οι γυναίκες του Shokuzai σίγουρα δεν είναι τέλειες. Είναι συντετριμμένες, λειψές, έχουν όλες τους χάσει κάτι και αναζητούν μετά μανίας τον λόγο να "εξιλεωθούν", να αποδεσμευτούν και να γίνουν και πάλι ολόκληρες."

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...