Director Habits: The Fox & Mr Anderson

Καιρό είχαμε να εστιάσουμε στις συνήθειες ενός σκηνοθέτη αλλά η κυκλοφορία του Criterion Release του "Fantastic Mr Fox" του Wes Anderson ήταν η κατάλληλη ευκαιρία. Ανάμεσα στο υλικό που συνοδεύει την κυκλοφορία, λοιπόν, η εταιρεία με το πιο εικονικό C του κινηματογράφου, αποφάσισε να εστιάσει στην "ανακύκλωση" σκηνών του σκηνοθέτη, οι οποίες, αυτούσιες ή σε παραλλαγή, κάνουν ξανά και ξανά την εμφάνισή τους στην φιλμογραφία του, όχι επειδή ο Anderson πάσχει από έλλειψη έμπνευσης αλλά επειδή αποτελούν, ουσιαστικά, αυθύπαρκτες θεματικές του. Με αυτόν τον τρόπο, η εικονογραφία του Fantastic Mr Fox γίνεται ένα με την αισθητική του Rushmore, του Moonrise Kingdom, του Life Aquatic with Steve Zissou και των υπολοίπων φιλμ του Anderson, αποτελώντας στην ουσία ένα ενιαίο παραμύθι. Απόλαυσε το εν λόγω βίντεο και, αντί παύσης, έλεγξε κάθε καρέ στην Photo gallery που ακολουθεί. Όχι κι άσχημα, έτσι;

Halloween Special: Dario Argento in Poster-vision

Είναι κάπως παράδοξο να συνδυάζεις μία περισσότερο αμερικανική γιορτή (ή τουλάχιστον μια γιορτή που αποθεώθηκε κυρίως από την αμερικανική κουλτούρα) με έναν Ιταλό σκηνοθέτη, όμως ο Dario Argento άφησε ανεξίτηλο το σημάδι του στην horror μυθολογία, εξελίσσοντας την giallo κληρονομιά που του άφησε ο Mario Bava και εμφυτεύοντας την με εικόνες άπειρης ομορφιάς, εκθαμβωτικών αποχρώσεων και πανέμορφων γυναικών, που οι περισσότερες δεν είχαν αίσιο τέλος, όμως, οι λίγες εκλεκτές που επιβίωναν, ήταν εκείνες που κατόρθωναν τελικά να εξαλείψουν τον τρόμο.

Director Habits: O Quentin Tarantino κοιτάει τον κόσμο από χαμηλά.

Ο κάθε σκηνοθέτης έχει τα χούγια του ή αλλιώς, αν προτιμάτε, τον προτιμητέο τρόπο κινηματογράφησης των σκηνών του. Ο Wong Kar Wai έχει τους γεμάτους χρωματικές αντιθέσεις διαδρόμους του (ίσως πρέπει να επανέλθω σε αυτό), ο Terrence Malick την φύση, την φωτιά και το νερό, ακόμη και ο Steven Spielberg έχει το trademark του κατά κάποιο τρόπο, με το λεγόμενο "Spielberg Face" να κάνει την εμφάνισή του σε κάθε ταινία. Ο Ταραντίνο έχει αναμφισβήτητα ως φετίχ την στιλιζαρισμένη απεικόνιση της βίας, κάπως σαν πνευματικός απόγονος του φτηνού Grindhouse κινηματογράφου των 70ς. 

Αν παρατηρήσει κανείς τα πλάνα του, όμως, θα ανακαλύψει ένα επαναλαμβανόμενο μοτίβο, που χρησιμοποιείται σε όλες τις ταινίες του: την οπτική της κάμερας από κάτω. Είτε αυτή καταγράφει κάποιους ανθρώπους που κοιτάζουν μέσα στο ύποπτο πορτ-μπαγκάζ ενός αυτοκινήτου, είτε προσδίδει μια αλλόκοτη "ανωτερότητα" στον πρωταγωνιστή, είτε απλά φωτογραφίζει έναν αντι-ήρωα που ετοιμάζεται να κάνει την επίθεσή του. Σε κάθε περίπτωση, ο Ταραντίνο εμφανίζει μια ιδιαίτερα συχνή τάση να παρατηρεί τα πράγματα από κάτω, σαν να υποκλίνεται στο μεγαλείο των ηρώων του.

Φωτιά και νερό (ή αλλιώς οι εμμονές του Terrence Malick)

Μερικές φορές η μανία ενός σκηνοθέτη μπορεί να τον οδηγήσει στο μεγαλείο. Ή απλά στην αποθέωση των εμμονών του.  O Terrence Malick, ακολουθώντας πάντα ένα δικό του δρόμο και τολμώντας να γκρεμίσει τις καθιερωμένες νόρμες, έχει αποκτήσει ένα αφοσιωμένο κοινό που περιμένει εναγωνίως τις ταινίες του, ακόμα κι αν χρειάζονται δέκα χρόνια για να ολοκληρωθούν, προσμένοντας την έκφραση των εμμονών του σκηνοθέτη σχετικά με την φύση και την πραγματικότητα που μας περιβάλλει διακριτικά αλλά με ανυπέρβλητη ισχύ.

Top 5 Σκηνές: Ο Brian De Palma και ο κίνδυνος στο ντους.

Ήδη από τις πρώτες προβολές του "Passion" του Brian DePalma σε Βενετία και Τορόντο, οι περισσότεροι μιλούσαν για την απόδειξη του "ξεπεσμού" του σκηνοθέτη. Πως το Passion δεν ήταν η αναμενόμενη επιστροφή του στο ερωτικό θρίλερ, το είδος, δηλαδή, που τον ανέδειξε και στήριξε κατ' εξοχήν την καριέρα του, αλλά μια αποτυχημένη απόπειρα να επαναλάβει τις αρχικές του επιτυχίες. Και, όντως, η ταινία δεν ήταν κάποιο αριστούργημα. Ήταν περισσότερο μια στιγμή χαλαρής διασκέδασης, που όμως δεν έπαιρνε ποτέ τον εαυτό της στα σοβαρά, ούτε προσποιούνταν ότι ήταν κάτι περισσότερο από αυτό που προέβαλε. Ίσως παλιομοδίτικη και εκτός εποχής, αλλά σίγουρα απενοχοποιημένη στην "φτήνια" της και την ατέλειωτη αυτοαναφορικότητά της στην δεκαετία του 1980, από την εκτεταμένη χρήση του σαξοφώνου στο soundtrack μέχρι την ξεφτισμένη χρήση της εικόνας. 

Το κυριότερο, όμως, είναι ότι επανέφερε στο προσκήνιο και μας υπενθύμισε όλα τα "κόλπα" που χρησιμοποίησε ο DePalma στην φιλμογραφία του, τα οποία συνοψίζονται στο εξής ένα: την άκρατη αγάπη για το σινεμά του Alfred Hitchcock. Οι θεματικές της διπλής ταυτότητας, του αθώου μάρτυρα εγκλήματος που κινά τις υποψίες, τα λάθος συμπεράσματα, η φαινομενικά ακίνδυνη επιφάνεια που καλύπτει και τον ίδιο τον θάνατο βρίσκονταν πάντα εκεί, από την αρχή ήδη της καριέρας του, όπου κάθε του απόπειρα ηχούσε και μια διαφορετική πτυχή της κληρονομιάς του Hitchcock. Αν το το "Sisters" και το "Dress to kill" ήταν τα "Ψυχώ" του, τότε το "Double Body" ήταν ο "Σιωπηλός Μάρτυρας" και το "Obsession" ο "Δεσμώτης του Ιλίγγου" του.

Ήταν λογικό κι επόμενο, λοιπόν, η εικονική σκηνή του ντους στο "Ψυχώ" να κατείχε ιδιαίτερη θέση στην φιλμογραφία του. Ειδικό στο πρώτο κομμάτι της καριέρας του, σχεδόν όλες οι ταινίες περιείχαν κάποια παραλλαγή αυτής της σκηνής, που άλλοτε προσέγγιζε το θέμα ειρωνικά και άλλοτε απόλυτα ευθεία για την δημιουργία του τρόμου. Οι σκηνές του ντους του DePalma, ωστόσο, ήταν λουσμένες στον ερωτισμό, ορίζοντας απόλυτα τις ταινίες του ως ερωτικά θρίλερ, όπου ο θεατής βίωνε την αγωνία ταυτόχρονα με τον αισθησιασμό. Ή απλά, έβλεπε τον σκηνοθέτη να τον κοροϊδεύει κατά πρόσωπο.

Το Frame Game παραδίδεται στην νοσταλγική προσέγγιση της καριέρας του Brian DePalma και  ξεχωρίζει τις πέντε καλύτερες σκηνές ντους της φιλμογραφίας του. Παρεμπιπτόντως, δε θα ήταν άσχημη ιδέα να οργανωθεί ολόκληρη έκθεση κάποια στιγμή με τις αντίστοιχες στιγμές homage του κινηματογράφου. Το ταξίδι στον χρόνο ξεκινά ένα κλικ μακριά.

Η Ρόμι Σνάιντερ, ο Αντρέι Ζουλάφσκι και η συλλογή με τις αφίσες.

Γενικώς, έχω ένα θέμα με τις αφίσες ταινιών. Αν και δεν τις συλλέγω (αν δεν μπορείς να την αναρτήσεις κάπου, είναι κρίμα να την χαντακώσεις σε κάποιο σκοτεινό ντουλάπι, θαρρώ), μου αρέσει να ψάχνω διεθνείς εκδόσεις τους ή σπάνιες εκτυπώσεις τους και να τις συγκεντρώνω (τουλάχιστον) σε ένα ψηφιακό αρχείο. Υπάρχει και το (εν αναμονή) project σχετικά με τις αφίσες στα δωμάτια των κινηματογραφικών ηρώων το οποίο κάποια στιγμή ελπίζω να παρουσιαστεί (κάθε βοήθεια ευπρόσδεκτη), όμως η δυσκολία του όλου εγχειρήματος καθυστερεί την διαδικασία ολοκλήρωσης. Παράλληλα, τις τελευταίες ημέρες με έχει πιάσει μία μανία να δω σχεδόν όλη την φιλμογραφία του Αντρέι Ζουλάφσκι από την αρχή, με αφορμή την επαναπροβολή του Possession, που δεν είχα εκτιμήσει (λανθασμένα) στην πρώτη του προβολή, χρόνια πριν. Πού καταλήγει όλο αυτό το παραλήρημα, αναρωτιέσαι; Απλούστατα, καταλήγει στο ότι στην προβολή του L' important c'est d' aimer (ή αλλιώς That Most Important Thing: Love αγγλιστί) βρήκα τον θησαυρό που αναζητούσα.

Πόσες φορές θα κάνει ο Lincoln το "Spielberg Face";

Με κάθε καινούρια ταινία του Steven Spielberg, το Spielberg Face επανέρχεται στην δημοσιότητα. Διότι δεν μπορεί κάποιος καν να διανοηθεί ότι μπορεί να υπάρξει ταινία του Spielberg χωρίς ένα τουλάχιστον Spielberg Face. Από τον "E.T" και τα "Σαγόνια του καρχαρία" μέχρι το "Amistad" και τις "Περιπέτειες του Tintin", το κοντινό στο εκφραστικό πρόσωπο του χαρακτήρα που ουσιαστικά υπαγορεύει τι "πρέπει" να νιώσει ο θεατής είναι περισσότερο από εγγυημένο. Σε ορισμένες δε ταινίες, όπως στις "Στενές επαφές τρίτου τύπου" και το "A.I. Τεχνητή Νοημοσύνη", το πλάνο επαναλαμβάνεται πιο συχνά από όσο χτυπάει το μαστίγιο ο Ιντιάνα Τζόουνς ή από ότι ξεκοιλιάζονται οι στρατιώτης στη διάσωση του στρατιώτη Ράιαν. Είτε πρόκειται για μια συγκλονιστική αποκάλυψη είτε για κάποιον βαθύ συλλογισμό, ο σκηνοθέτης πάντα φροντίζει να κατευθύνει τον θεατή στο σωστό συναίσθημα με ένα ζευγάρι απλανή μάτια κι ένα μισάνοιχτο στόμα. Το video essay του Keyframe είναι κατατοπιστικό στην ιστορία του μεγαλύτερου σήματος κατατεθέν του (πολλές φορές) αμφιλεγόμενου σκηνοθέτη ενώ αμέσως μετά το κλικ, βρίσκονται όλες οι αποδείξεις που μαρτυρούν ότι αν ο Lincoln γλιτώσει από το Spielberg face, θα είναι μόνο επειδή το προφίλ του γράφει καλύτερα.