Τετάρτη 10 Σεπτεμβρίου 2014

Venice Review: A Pigeon Sat on a Branch Reflecting on Existence του Roy Andersson

Όποιος έχει δει τις δύο προηγούμενες ταινίες του Ρόι Άντερσον, "Τραγούδια από τον δεύτερο όροφο" και "Εσείς, οι ζωντανοί" γνωρίζει περίπου τι να περιμένει από την ταινία, που κλείνει την τριλογία των Ζωντανών, ή αλλιώς την προσπάθεια του Ρόι Άντερσον να σχολιάσει, να κριτικάρει, να παρηγορήσει και τελικά να κατανοήσει την ανθρώπινη ύπαρξη, μέσα από μικρές καθημερινές σκηνές, οι οποίες αθροιστικά αποκαλύπτουν την αλήθεια: ένα αριστούργημα.


Στο "A pigeon sat on a tree reflecting on existence" βρίσκουν χώρο δύο, μάλλον υποτονικοί, πωλητές ειδών για φάρσες και πάρτι, μια δασκάλα του φλαμένκο, που είναι περισσότερο διαχυτική από όσο θα επέτρεπε το savoir vivre, οι θαμώνες ενός μπαρ με ιστορία αρκετών δεκαετιών και ιδιαίτερες πρακτικές... πληρωμής, ο ίδιος ο βασιλιάς Κάρολος ο 12ος της Σουηδίας και ο στρατός του, ένας κουρέας πρώην καπετάνιος, μία κουτσή γκαρσόνα, μία ερασιτεχνική μπάντα και πολλοί ακόμη μικρότεροι χαρακτήρες, οι οποίοι επανεμφανίζονται και χάνονται το ίδιο απότομα όσο και το τριπλό χτύπημα του θανάτου, που δίνει την εκκίνηση της ταινίας.

Όλοι αυτοί οι χαρακτήρες επιδίδονται σε συζητήσεις που πολλές φορές δεν αφορούν φαινομενικά τίποτα, άλλες επαναλαμβάνουν τα ίδια μοτίβα ξανά ξανά με εξαιρετικά κωμικό αποτέλεσμα, άλλοτε περιλαμβάνουν ανάλαφρα μουσικά νούμερα, τα οποία αλλάζουν στίχους ανάλογα με την περίσταση αλλά διατηρούν πάντα την ίδια μουσική βάση, και άλλοτε βυθίζονται στην σιωπή, όντας απλά παρατηρητές σουρεαλιστικών καταστάσεων που αψηφούν την έννοια του χρόνου (όπως η επέλαση του Καρόλου του 12ου στο μπαρ, στον δρόμο για την μάχη, και κατά την επιστροφή του μετά την ήττα... για να χρησιμοποιήσει την τουαλέτα) ή τα όρια της ιστορικής ηθικής (το φινάλε ανακαλεί σε σκληρότητα το τέλος από τα "Τραγούδια από τον δεύτερο όροφο" με τον τρόπο που παράγεται η μουσική ενός περίεργου οργάνου). Με αυτό τον τρόπο, δημιουργείται αθροιστικά ένα μωσαϊκό χαρακτήρων και καταστάσεων που τελικά περιγράφει την ίδια την ανθρωπότητα και προσφέρει μπόλικο υλικό για σκέψη, γέλιο και... τρόμο.

Με κάθε βινιέτα (το βιβλίο τύπου αποκαλύπτει ότι είναι 39 στο σύνολο) καδραρισμένη αυστηρά, με φανταστική χρήση της προοπτικής και την κάμερα να μην κινείται ούτε μία φορά στα 100 λεπτά, το "Περιστέρι..." είναι τόσο ουσιαστικό όσο και φιλικό προς το μάτι, με τον Άντερσον να έχει τελειοποιήσει πλέον το χαρακτηριστικό του ύφος, συνδυάζοντας τις όμορφες εικόνες με τις σκοτεινές σκέψεις και την μικρότητα των ανθρώπων με μεγαλειώδεις συνθέσεις. Εξάλλου, η κυνική ματιά του δεν είναι κάτι καινούριο. Ο συνδυασμός ευαισθησίας και ψυχρότητας, σκληρής θεματικής και ανάλαφρων εικόνων, χιούμορ και υποβόσκοντος δράματος, είναι πλέον ενδημικά του ύφους του σκηνοθέτη και δημιουργούν μια ταινία που αξίζει να χειροκροτείται όχι μόνο στο φινάλε αλλά και σε αρκετές επιμέρους σκηνές.

Γιατί ακόμα κι αν κάποιος χαρακτηρίσει τον Άντερσον ότι κάνει μια από τα ίδια, δεν μπορεί παρά να χαμογελάσει στην flashback σκηνή όπου η κουτσή Λότε από το Γκέτεμποργκ δέχεται φιλιά για αντάλλαγμα μπύρες, να εντυπωσιαστεί από το μέγεθος και την πολυπλοκότητα της σκηνής όπου ολόκληρη η στρατιά του Καρόλου του 12ου περνάει από το βάθος του κάδρου ή να επιθυμήσει έστω και λίγο τα δόντια-βρικόλακα σε τιμή ευκαιρίες, που προωθούν οι δύο πωλητές. Αν κάποιος κατηγορήσει για επανάληψη τον Άντερσον, χάνει το ίδιο το νόημα εκείνου που επιχειρεί να προβάλει ο σκηνοθέτης

Από την πρώτη στιγμή που προβλήθηκε η ταινία στο φεστιβάλ Βενετίας, ήταν ξεκάθαρο ότι θα τερμάτιζε με το Χρυσό Λέοντα στα χέρια. Αυτό, όμως, που δεν ήταν αμέσως σίγουρο ήταν το πόσο θα αντέξει μέσα στο μυαλό, λαμβάνοντας υπόψη και τις περίπου 40 προβολές που είχε η φετινή φεστιβαλική εμπειρία. Κι όμως. Μια βδομάδα σχεδόν μετά, με το φεστιβάλ να έχει πλέον τελειώσει και τις σκηνές των επιμέρους ταινιών να έχουν μπει πλέον στην θέση τους, ένα είναι σίγουρο. Θα περάσει καιρός μέχρι να ξεχάσετε τον συλλογισμό αυτού του περιστεριού. (4,5*/5)

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...