Τρίτη 9 Σεπτεμβρίου 2014

Venice Review: Sivas του Kaan Mujdeci

Μπορεί ο Φατίχ Ακίν να ήταν ο δημιουργός Τουρκικής καταγωγής που διαφημίστηκε περισσότερο στην φετινή Mostra, όμως ο πραγματικός Τουρκικός θησαυρός βρισκόταν αλλού, μακριά από την διαφήμιση και την προβολή της προ-φεστιβαλικής περιόδου, καλά κρυμμένος στο ντεμπούτο του Καάν Μουζντετσί, "Sivas", την ταινία που ακολουθεί τον μικρό Ασλάν και τον σκύλο του, τον Σίβας, στην καθημερινότητα της μακρινής Ανατολίας. Μια καθημερινότητα που περιλαμβάνει αναγκαστικά το σχολείο, τις οικογενειακές αγγαρείες, τις πρώτες αντιπάθειες και συμπάθειες του σχολικού περίγυρου (και, ναι, φυσικά και τα πρώτα ερωτικά σκιρτήματα) και... βάρβαρες κυνομαχίες, στις οποίες ο Sivas φαίνεται να θέλει να νικήσει για να ικανοποιήσει το αφεντικό του.


Ή μήπως δεν είναι ακριβώς έτσι; Ο Μουζντετσί καμουφλάρει καλά το νόημα της ταινίας του πίσω από θεματικές που μπορεί να παραπέμπουν σε παιδικές ταινίες φιλίας μεταξύ παιδιών και σκύλων, όμως, οι σκληρές σκηνές των κυνομαχιών, με το αίμα να στάζει από τα κακόμοιρα σκυλιά (είναι ψεύτικο αλλά εξαιρετικά αληθοφανές, μπορείτε να ησυχάσετε) και τα δόντια του ενός να είναι γραπωμένα στον λαιμό του άλλου, μαρτυρούν άλλα. Το Sivas μπορεί να είναι μια ιστορία ενηλικίωσης αλλά δεν είναι μια ταινία για όλη την οικογένεια, κι ας είναι ο μικρός πρωταγωνιστής της με τα εκφραστικά μάτια το μεγαλύτερο ατού της.

Αντιθέτως, το Sivas είναι μια κοινωνική ιστορία για την πραγματικότητα της Ανατολίας (και κάθε περιοχής με ανάλογα ηθικά χαρακτηριστικά όπως η Ανατολία, που, ας το παραδεχτούμε, δεν είναι και τόσο σπάνιο φαινόμενο πια), όπου η χρηματική ωφέλεια δικαιολογεί την σκληρότητα και οι κοινωνικές συμβάσεις υπαγορεύουν την συμπεριφορά, τις αποφάσεις και τον ρόλο του καθενός. "Ο σκύλος είναι σκύλος και αυτό που έχει να κάνει στη ζωή του είναι να πολεμά" λέει ο παππούς του στον Ασλάν. Ποιος, όμως, εγγυάται ότι αυτό που λέει δεν γενικεύεται στην ουσία και σε όλους τους ανθρώπους;

Ο Ασλάν καλείται να λάβει τις πρώτες δύσκολες αποφάσεις του, να διαβεί δηλαδή την πόρτα στον κόσμο των ενηλίκων, και ο παιδικός αυθορμητισμός του είναι το τελευταίο όπλο του πριν από τον συμβιβασμό. Η κάμερα τον ακολουθεί από σχεδόν αποπνικτικά κοντά, άλλες φορές βρίσκεται ακριβώς από πίσω του δίνοντας παράθυρο στην οπτική του, βρίσκεται, όμως, πάντα εκεί για να καταγράψει την χαρά του και τα βίαια ξεσπάσματά του, όπως όταν αντιλαμβάνεται ότι ο Sivas αργά ή γρήγορα θα αντιμετωπίζεται μόνο ως μέσο εισοδήματος. Ο Μουζντετσί δεν εκτίθεται ούτε από την ερμηνεία του νεαρού Ντογάν Ιζτσί (οι υπόλοιποι χαρακτήρες παραμένουν περιφερειακοί ως το τέλος), ούτε από την εντυπωσιακή διεύθυνση φωτογραφίας, που αξιοποιεί τόσο το φως όσο και το σκοτάδι της Ανατολίας, δίνοντάς της μια απόκοσμη χροιά χώρας στην άκρη του κόσμου.

Το καλύτερο, όμως, από όλα είναι ότι μέχρι το φινάλε, έχουμε πλέον γίνει ο Ασλάν και οι προβληματισμοί του είναι ήδη δικοί μας. Το ανοιχτό φινάλε ρίχνει ακόμα πιο καθαρά το μπαλάκι στον θεατή και τον ωθεί να πάρει εκείνος την απόφαση που πρέπει να λάβει ο μικρός ήρωας. Το αν θα πράξει αυτό που ορίζει η συνείδησή του ίσως είναι μια εντελώς διαφορετική ιστορία, το βασικό, όμως, είναι ότι η πόρτα έχει πλέον ανοίξει και κάποιες απαράβατες κοινωνικές δομές, ίσως πλέον μπορούν να ξεπεραστούν προς το καλύτερο. Μπορεί κατά στιγμές, η ταινία να χάνει τον προσανατολισμό της, όμως, φτάνει στο τέλος με ξεκάθαρη βεβαιότητα.

Τελικά, η επιλογή του φιλμ στο διαγωνιστικό της Mostra του 2014, αν και χωρίς προηγούμενα εχέγγυα, ήταν απολύτως δικαιολογημένη και το Ειδικό Βραβείο της Επιτροπής επιβράβευσε το ρίσκο της επιλογής της. Εξάλλου, τι αξία έχει ένα φεστιβάλ χωρίς τις αποκαλύψεις του; (3,5*/5)

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...