Δευτέρα 30 Δεκεμβρίου 2013

Οι φεστιβαλικές αγάπες της χρονιάς.

Αντί ετήσιας ανασκόπησης, το Frame Game επέλεξε φέτος απλά να παρουσιάσει σε δύο δόσεις μέσα στην χρονιά (για το πρώτο και το δεύτερο μισό του 2013) τις είκοσι ταινίες που αγάπησε περισσότερο, σε τυχαία σειρά. Ή μάλλον, τις είκοσι ταινίες που αγάπησε περισσότερο εκτός από εκείνες τις ιδιαίτερες καλλιτεχνικές και "πειραγμένες" περιπτώσεις, τις οποίες αποφάσισε να παρουσιάσει σε ένα εορταστικό, ξεχωριστό ποστ, αυτό που ήδη ξεκίνησες να διαβάζεις αγαπητέ, τυχερέ αναγνώστη. Με μερικά από αυτά τα φιλμ να αποτελούν ταινίες που θα κάνουν την επίσημη κινηματογραφική κυκλοφορία τους μέσα στο 2014 (ανυπομονούμε) και μερικά απλώς να χαρακτηρίζονται ως φεστιβαλικά διαμάντια για απαιτητικούς θεατές (δεν ελπίζουμε καν για διανομή), αυτές είναι δέκα (συν μία) ακόμη μοναδικές ταινίες για όσους αποφασίσουν να κινηθούν σε πιο σκοτεινά, κινηματογραφικά μονοπάτια. (Ή αλλιώς, τα φιλμ που αγαπάμε αλλά δεν περιμένουμε να λατρέψουν πολλοί)


Stray Dogs
O Πικάσο είχε πει ότι "αν κοιτάξεις μια εικόνα για πολύ, αρχίσει να γίνεται βαρετή. Αν συνεχίσεις να την κοιτάζεις, όμως, αρχίζει να αποκτά ξανά ενδιαφέρον". Αυτό δε θα μπορούσε να περιγράψει καλύτερα το Stray Dogs, μια ταινία που επιμένει να κρατά την κάμερα ακίνητη για ολόκληρα λεπτά (η τελική περίφημη σκηνή της ταινίας, διάρκειας 20 περίπου λεπτών, αποτελείται από δύο μόλις πλάνα) δίχως οίκτο για τους πρωταγωνιστές αλλά ούτε και για τον θεατή, πρόθυμη να εισβάλει στις πιο βαθιές πτυχές της ψυχής τους, χωρίς εντυπωσιασμούς αλλά με σαφή ικανότητα στην αποτύπωση της θλίψης, της μοναξιάς, της παρακμής, των ανθρώπινων αναλώσιμων όντων και της διάχυτης μελαγχολίας, που καθρεφτίζεται τόσο στα ερείπια κτήρια αλλά και στην ρουτίνα τους. Πολλοί θα βρουν την ταινία βαρετή, ακόμη περισσότεροι θα την αποκαλέσουν ανούσια, όμως, όσοι την εκτιμήσουν (και δουν κάτω από την επιφάνεια), θα την λατρέψουν για την λιτότητα, την αποτελεσματικότητα και την ειλικρίνειά της. Ο Τσάι Μινγκ Λιανγκ είναι ο ορισμός του αργού σινεμά αλλά, ταυτόχρονα, είναι εκείνος που δίνει προτεραιότητα στον ψυχισμό και όχι στα γεγονότα, στις συνέπειες των πράξεων και όχι στις αιτίες τους, καταφέρνοντας τελικά να μιλήσει απευθείας στο συναίσθημα αποφεύγοντας κάθε συμβατική διαδρομή. Θα είναι κρίμα αν αυτή είναι η τελευταία ταινία του αλλά θα είναι τουλάχιστον ευτυχής που λήγει την καριέρα του σε τόσο υψηλό σημείο. (letterboxd)

The Dance of Reality (La danza de la realidad)
O Jodorowsky σπάζει την σιωπή 23 ετών, αποφασίζει να αφηγηθεί την προσωπική του ιστορία με τον δικό του μοναδικό τρόπο, γυρίζει ένα μεταλλαγμένο "8½", ενσωματώνοντας στο φιλμ όλες τις θεματικές που τον απασχόλησαν στην πορεία της καριέρας του, συμπεριλαμβανομένης της σουρεαλιστικής ματιάς του χρόνου και της συνεχούς παρουσίας των φαντασμάτων των προηγούμενων ταινιών του και τελικά απλά ρίχνει μια ματιά στο παιδί που ήταν κάποτε, αποχαιρετώντας μια για πάντα εκείνο το κομμάτι του εαυτού του. Δεν είναι όσο σχιζοφρενικός ήταν παλιά ούτε όσο αφοριστικός ενδεχομένως τον θυμάστε, όμως, είναι τόσο προσωπικός και ειλικρινής όσο ποτέ, ικανότητα αρκετή για να μιλήσει απευθείας στην ψυχή. Τα "πειραγμένα" παραμύθια, εξάλλου, δεν έφυγαν ποτέ από την ψυχή του. (letterboxd)

Under the skin
Αργό, υπνωτιστικό και, εν τέλει, απόλυτα υποβλητικό, το "Under the Skin" είναι χωρίς αμφιβολία η καλύτερη ταινία του Τζόναθαν Γκλέιζερ. Με σκηνές που καταγράφονται αυτόματα στη μνήμη και μια ατμόσφαιρα που παραπέμπει στο παρελθόν του βρετανικού κινηματογράφου (και, κυρίως, το "The Man who Fell to Earth" του Νίκολας Ρεγκ - οτιδήποτε έχει την ιδιοφυή ιδέα να αναφερθεί στον Νίκολας Ρεγκ έχει defacto απείρως περισσότερες πιθανότητες να κερδίσει την καρδιά μου), ο Γκλέιζερ αφηγείται, ουσιαστικά, μια ιστορία ενηλικίωσης σε γρήγορους ρυθμούς ή απλά την ιστορία της ανακάλυψης ενός νέου κόσμου. Μόνο που αυτός ο κόσμος είναι ο δικός μας. Ακόμα και η βαριά σκοτσέζικη προφορά που κάνει δυσνόητη την παρακολούθηση, συμβάλλει στη δημιουργία της αίσθησης ότι αυτός είναι ο κόσμος μας από την οπτική ενός εξωγήινου! Η Σκάρλετ Τζοχάνσον (πόσο υπέροχη χρονιά το 2013 για εκείνη, που με τα Don Jon, Under The Skin και Her -περισσότερα σε λίγο- παρουσίασε τρεις ξεχωριστές αλλά εξίσου εντυπωσιακές πτυχές του ταλέντου της!) δημιουργεί ένα χαρακτήρα που δεν έχουμε ξαναδεί από εκείνη. Παίζοντας τόσο με το σώμα όσο και με τις μικρές κινήσεις του προσώπου, είναι απειλητική, χαμένη, μπερδεμένη στο δρόμο της προς την ανακάλυψη του εαυτού της και έτοιμη να μετατραπεί από θύτης σε θήραμα. Παράλληλα, αναγκάζεται να ρίξει τις άμυνές της, καθώς πολλές σκηνές γυρίστηκαν με κρυφές κάμερες στο δρόμο, εν αγνοία των ανθρώπων που αλληλεπιδρούσαν μαζί της! Στο "Under the Skin", η Τζοχάνσον ξεγυμνώνεται, κυριολεκτικά και μεταφορικά, και παρουσιάζει μια εικόνα τελείως διαφορετική από αυτό που έχουμε συνηθίσει. Δεν μπορούμε να περιμένουμε να το ξαναδούμε! (letterboxd / The Frame Game)

Fish & Cat (Mahi Va Gorbeh)
Καταρχήν: ξεχάστε όλα όσα ξέρετε για το ιρανικό σινεμά. Το "Fish & Cat" θα μπορούσε να μιλάει οποιαδήποτε χώρα και να είναι το ίδιο εξαιρετικό. Γυρισμένο με μία μόνο λήψη 134 λεπτών και φωτογραφημένο εξαιρετικά γύρω από μία λίμνη και το γειτονικό δάσος, το φιλμ είναι η μεγαλύτερη έκπληξη των ταινιών της φετινής Mostra. Το περίεργο είναι ότι παρά το γεγονός ότι η ταινία αποτελείται από μία μόνο λήψη, αυτό δεν σημαίνει ότι είναι γυρισμένη σε real time. Κάνει πισωγυρίσματα στο χρόνο, προσφέρει παράλληλες οπτικές και εντυπωσιάζει με την σκηνοθετική του προσέγγιση! Θα μπορούσε να είναι κάλλιστα διαγωνιστικό, ελπίζω να πάρει την φόρα που αξίζει στα επόμενα φεστιβάλ και να καταφέρει να γίνει γνωστό γιατί, πέρα από την καινοτομία του, παρουσιάζει και μια ιστορία που πλησιάζει τα όρια του θρίλερ, με μικρές δόσης ειρωνείας. Εξαιρετικό! (letterboxd / The Frame Game)

Hard To Be A God (Trudno Byt Bogom)
Όταν βλέπεις επιτέλους ένα project να ολοκληρώνεται μετά από 30 χρόνια (ειδικότερα, όταν προέρχεται από μια τόσο εικονική και ανυπότακτη φωνή του Ρώσικου κινηματογράφου όπως ο Αλεξέι Γκέρμαν) δεν μπορείς να είσαι και πολύ αντικειμενικός. Στο φιλμ, ο Γκέρμαν διασκευάζει το ομώνυμο κλασικό sci fi λογοτέχνημα των Arkady and Boris Strugatsky, όπου μερικοί επιστήμονες από την Γη του μέλλοντος επισκέπτονται έναν άλλο πλανήτη, ο οποίος μοιάζει με την Γη, όπως θα ήταν αν εκείνη είχε κολλήσει για πάντα στον Μεσαίωνα. Βέβαια, η σύνοψη της ταινίας είναι πολύ περισσότερο σαφής από όσα διαδραματίζονται τελικά στο κινηματογραφικό Hard To Be A God. Στο φιλμ δεν υπάρχει ουσιαστική εξέλιξη ιστορίας, δεν υπάρχει καθορισμένος αφηγηματικός άξονας εκτός από κάποια loose γεγονότα που περισσότερο βγάζουν νόημα αν έχεις υπόψη σου κάπως το βιβλίο, δεν υπάρχει καν σαφής ανάπτυξη των σχέσεων των χαρακτήρων. Αντιθέτως, ακολουθείται μια άγρια, άτακτη (φαινομενικά) προσέγγιση, όπου ο νόμος της ζούγκλας φαίνεται να χαρακτηρίζει ακόμα και την σκηνοθετική προσέγγιση. Περισσότερο, παρατηρείς παρά παρακολουθείς ή αντιλαμβάνεσαι πλήρως, ακριβώς όπως είναι και το καθήκον του πρωταγωνιστή απέναντι στον εξωγήινο κόσμο, που έχει κολλήσει για πάντα στον Μεσαίωνα. Αλλά το θέμα είναι πως η ιστορία δεν έχει σημασία. Είναι συγκλονιστικός ο κόσμος που δημιουργεί ο Γκέρμαν. Η λεπτομέρεια που κρύβεται σε κάθε ασπρόμαυρο κάδρο είναι εντυπωσιακή, ο χειρισμός της κάμερας είναι τουλάχιστον υποδειγματικός, η γεωγραφία του χώρου μπλέκεται με την ίδια την περιγραφή της κοινωνίας, βασικά, δεν σε ενδιαφέρει καν η ιστορία γιατί σε απορροφά η πραγματικότητα της οθόνης. Είναι δε τόσο intrusive, που σχεδόν αρχίζεις να μυρίζεις την βρώμα και την δυσωδία και τα σκατά (γιατί, ω ναι, έχει πολύ σκατό εκεί). Στις τρεις ώρες που διαρκεί, βυθίζεσαι ολοκληρωτικά σε αυτόν τον κόσμο, νιώθεις την απέχθεια, την αηδία, την ανάγκη για αλλαγή ή/και διαφυγή και θες να απλώσεις το χέρι μέσα στην οθόνη και να κάνεις στην άκρη ολόκληρο το πλήθος που άλλοτε σε εμποδίζει να δεις και άλλοτε γυρίζει το βλέμμα σε σένα, καθώς αντιλαμβάνεται την παρουσία σου. Φυσικά και όσοι επιθυμούν αυστηρά δομημένες ιστορίες, δε θα τσιμπήσουν. Για τους υπόλοιπους, όμως, το Hard To Be A God δεν μπορεί να είναι κάτι λιγότερο από εντυπωσιακό. Κυρίως για τον τρόπο που σε τραβά μέσα σε έναν ολόκληρο κόσμο, όπου για τρεις ώρες επισκέπτεται συνεχώς νέα μέρη, νέα υπόγεια, νέες βρώμικες γωνίες και μισογκρεμισμένους δρόμους μέσα στην λάσπη! Υπόκλιση. (letterboxd / The Frame Game)

Like Father, Like Son (Soshite Chichi ni Naru)
Αυτό που αγαπώ περισσότερο σε μία ταινία, είναι να είναι όσο το δυνατόν περισσότερο αντικειμενική, χωρίς όμως να φαίνεται υπερβολικά ψυχρή ώστε να με αποκλείσει. Αρκεί να είναι αρκετά ειλικρινής ώστε να με πείσει για την αυθεντικότητά της, χωρίς να νιώθω ότι μου υπαγορεύει στο αυτί τι θα πρέπει να νιώσω σε κάθε στιγμή ή πότε πρέπει να γελάσω ή να χύσω ένα δάκρυ. Ο Χιροκάζου Κορε-Έντα είναι ο σκηνοθέτης που νομίζω ορίζει τα παραπάνω. Οι ταινίες του πάντα είναι βαθιά κοινωνικές, με έμφαση στο νεότερο ηλικιακά κομμάτι της ιαπωνικής κοινωνίας, θίγοντας θέματα πολύπλοκα και επώδυνα με πολύ προσεκτικό τρόπο και φωτίζοντας πτυχές της ανθρώπινης συμπεριφοράς που προκαλούν ηθικά διλήμματα και καθόλου εύκολες κρίσεις. Η ζωή στις ταινίες του Κορε-Έντα είναι δύσκολη και γεμάτη γκρίζες πτυχές, όμως, η αισιοδοξία είναι το ίδιο σημαντικό κομμάτι της όσο και οι κακουχίες. Τι ορίζει έναν πραγματικό γονέα; Ποια πράγματα οφείλει να καταλαβαίνει; Ποιες είναι οι πιο σημαντικές ευθύνες του; Και πού είναι διατεθειμένος να τραβήξει την γραμμή ανάμεσα στις αντίθετες δυνάμεις δουλειάς και οικογένειας; Ο Κορε-Έντα κάνει όλο και πιο πολύπλοκο το πρόβλημα, βάζει τους πρωταγωνιστές του να σχηματίζουν μια ιδιόμορφη σχέση αντιπάλων και συμπασχόντων ταυτόχρονα και ρίχνει το μπαλάκι στον θεατή για να βγάλει το δύσκολο, τελικό συμπέρασμα. Είναι πραγματικά εντυπωσιακό το πόσο ψύχραιμα διαχειρίζεται το θέμα, χωρίς όμως να το κάνει γλυκερό, ώστε να χάσει την αιχμή του. Απόλυτα αναμενόμενο, τότε, που κι εγώ την αγάπησα τόσο. (letterboxd / The Frame Game)

Thou Gild’st the Even (Sen Aydinlatirsin Geceyi)
Στο χωριό του Τσεμάλ τα πάντα είναι φυσιολογικά. Εκτός από γεγονός ότι ο ίδιος περνάει μέσα από τους τοίχους. Και ότι ο γιατρός του κλαίει δάκρυα από αίμα. Και ότι η δασκάλα του είναι αόρατη και φαίνεται μόνο το είδωλό της στον καθρέφτη. Και ότι ένας φίλος του πυροβολά με τα χέρια. Κι ότι ένας άλλος είναι γίγαντας. Και η γυναίκα που αγαπά είναι τηλεκινητική. Κι ότι μια άλλη κοπέλα μόλις χτυπάει παλαμάκια και... Το "Thou Gild'st the even" είναι ένα μεταλλαγμένο μελόδραμα, ένα "A Field in... Turkey" που αποτυπώνει την Ανατολία σε ασπρόμαυρα, εντυπωσιακά πλάνα, μια ιστορία που το πιο παράλογο είναι φυσιολογικό, ένα φιλμ που παίρνει όλα τα κλισέ των τούρκικων σειρών και τα περνά από παραμορφωτικό φίλτρο για να δημιουργήσει την ντόπια έκδοση ενός... Twin Peaks. Κάπου εκεί καταφέρνει να ενσωματώσει ψήγματα Σαίξπηρ (όπως υποδηλώνει και ο τίτλος) αλλά και ένα φινάλε που μένει στην μνήμη μέσα στην what-the-fuck ψυχολογία του. Καρδούλα. (letterboxd / The Frame Game)

Jin 
Χρειάζεται να περάσουν πέντε λεπτά αφοπλιστικής ομορφιάς στην αρχή της ταινίας για να εμφανιστεί η πραγματική φύση του φιλμ του Ρεχά Ερντέμ. Η φύση απέναντι στον πόλεμο, ο άνθρωπος απέναντι στην κτηνώδη του φύση και οι ψίθυροι της ζωής απέναντι στον κρότο του θανάτου ντύνουν το φιλμ του Ερντέμ με απερίγραπτη μελαγχολία και συγκλονιστική ομορφιά, για να πουν τελικά πολλά με ελάχιστες κινηματογραφικές λέξις, κάτι που θα έκανε τον Τέρενς Μάλικ περήφανο. Με έπιασε απροετοίμαστο και με έκανε κομμάτια. (Δύο από τις πιο αγαπημένες μου ταινίες φέτος είναι τουρκικές. Κάτι γίνεται πολύ καλά στην γειτονική χώρα) (letterboxd)

Locke 
Μπορεί μία ταινία με τον Τομ Χάρντι κλεισμένο σε ένα αυτοκίνητο επί μιάμιση ώρα να κρατήσει το ενδιαφέρον σε όλη τη διάρκειά της; Αυτό είναι το ερώτημα στο οποίο καλείται να δώσει απάντηση ο Στίβεν Νάιτ, βετεράνος σεναριογράφος και προσφάτως σκηνοθέτης, με το "Locke" του. Το φιλμ ακολουθεί τον Άιβαν Λοκ σε μια διαδρομή προς το Λονδίνο κατά την οποία σταδιακά η ζωή του αρχίζει να καταρρέει. Χωρίς να θέλω να μπω σε λεπτομέρειες, αρκεί να πω πως το φιλμ αποτελεί ιδανικό όχημα για να αποδειχτεί η ικανότητα του Τομ Χάρντι να χειρίζεται απρόσμενα διακριτικά ρόλους, όπου άλλοι θα κατέφευγαν σε μανιέρες και φωνές. Υπό την καθοδήγηση του Νάιτ, παραμένει προσκολλημένος στο τιμόνι επί ενενήντα λεπτά, κάνοντας τηλέφωνα σε πραγματικό χρόνο και μπλέκοντας σε ένα ιδιόμορφο θρίλερ, που τελικά παρασέρνει και συγκινεί τον θεατή. Η επιτυχία κρύβεται στις λεπτομέρειες και ευτυχώς τόσο ο Χάρντι όσο και ο Νάιτ φαίνεται να το γνωρίζουν αυτό κάνοντας το "Locke" μια από τις μεγαλύτερες εκπλήξεις του φεστιβάλ Βενετίας και τον αποδέκτη ενός από τα μεγαλύτερα χειροκροτήματα, απόδειξη της απρόσμενα υψηλής ποιότητας της ταινίας. Ανυπομονούμε να το δούμε να κυκλοφορεί ευρέως το 2014. (letterboxd / The Frame Game)

Why Don’t You Play in Hell? (Jigoku de naze warui)
Πόσες παράλληλες ιστορίες τρέχουν στο "Why don't you play in hell?"; Πολλές! Πάρα πολλές! Για την ακρίβεια, είναι εντυπωσιακό πώς όλος αυτός ο (υποτιθέμενος) αχταρμάς δεν καταρρέει στο κεφάλι του Σόνο παρά δουλεύει προς όφελός του, κάνοντας το φιλμ ένα από τα καλύτερα της καριέρας του! Μπορείτε να παραμείνετε, ήσυχοι. Μετά την αποτυχία του "Land Of Hope", ο Σιόν Σόνο βρίσκει το τρελό, αγαπητό του mojo και το επικυρώνει με κανονικά ποτάμια αίματος! Το "Why don't you play in hell" συνδυάζει μαφιόζους, ερωτευμένους νέους, αντίπαλες συμμορίες και την ίδια την ιδέα του κινηματογράφου σε μια συσκευασία δράσης, που δεν αποκλείει καθόλου το χιούμορ. Είναι αξιοθαύμαστος ο τρόπος που η ταινία χειρίζεται το θέμα της βίας, της αγάπης και όλων των αντιφατικών μεθόδων έκφρασης που αυτές μπορεί να συνεπάγονται. Αυτό, όμως, που δίνει τον χαρακτηρισμό του μεγαλειώδους στο φιλμ είναι πώς αυτά καταλήγουν τελικά να αναφέρονται στον ίδιο τον κινηματογράφο, το μέσο που μας έχεις προσφέρει τόσες πολλές στιγμές ευτυχίας ή/και δυστυχίας. Ουσιαστικά, μέσω αυτής της ταινίας, ο Σόνο παρατηρεί ότι το μέσο αλλάζει και εισέρχεται σε μια νέα εποχή, όμως, δείχνει αισιόδοξος ότι θα παραμείνει ζωντανό. Ίσως με μια άλλη μορφή. Ίσως με νέους κανόνες. Όμως, πάντα θα δίνει το παρόν. Ακόμα και στην κόλαση. (letterboxd / The Frame Game)

Her
Το buzz από την Αμερική ήταν εξωφρενικό. Οι κριτικές αποθεωτικές. Οι αντιδράσεις ενθουσιώδεις. Και το κοινό στα πρόθυρα της υστερίας από την προσμονή. Και, όντως, το Her, μέσα από την ιστορίαα επιστημονικής φαντασίας που αφηγείται για τον έρωτα ανάμεσα σε έναν άνθρωπο και ένα... λογισμικό, καταφέρνει να πει τόσα πολλά για τις σχέσεις, την επιθυμία, το ανεκπλήρωτο, το όνειρο, την ζήλια, την απογοήτευση, τον συμβιβασμό, τον ενθουσιασμό, την πλάνη και την λάθος εικόνα, χωρίς να έχει την ανάγκη να βάλει μπροστά από την κάμερα ένα ζευγάρι ανθρώπων. Είναι πραγματική συναισθηματική δύναμη, απτή, προσιτή, πολυεπίπεδη. Το Her δεν είναι μια βαρύγδουπη ιστορία, είναι μια οικουμενική πραγματικότητα. Είναι το βλέμμα του Joaquin Phoenix, η φωνή της Scarlett Johannson και οι κλεφτές ματιές του γύρω κόσμου. Το Her δεν είναι ένα παραμύθι. Το Her είναι η απόλυτη αλήθεια. (letterboxd / The Frame Game)

ΥΓ: Πολλά ευχαριστώ και αμέτρητες καρδούλες στην Ειρήνη και τον Τάσο, τους αγαπημένους συνταξιδιώτες μου σε όλη αυτή την φεστιβαλική τρέλα. Και στα επόμενα, παιδιά.

Διάβασε επίσης:
Οι δέκα ταινίες από το πρώτο μισό της χρονιάς που δεν έχει ξεχάσει το Frame Game

1 σχόλιο:

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...