Τετάρτη 11 Δεκεμβρίου 2013

Παντού υπάρχει ένα J&B: The Giallo Edition


Λίγο πιο πριν, μια όμορφη κοπέλα έχει βρει το τέλος της στα χέρια ενός μυστηριώδους φονιά. Τα γάντια που φορά είναι το μόνο στοιχείο του που μπορούμε να διακρίνουμε ως θεατές. Το πτώμα της το έχει ήδη ανακαλύψει η αστυνομία.αλλά τα στοιχεία δεν βοηθούν κανέναν ακόμα να κατευθυνθεί προς την λύση του εγκλήματος. Ο χρόνος μετρά αντίστροφα μέχρι το επόμενο έγκλημα. Οι νότες του Bruno Nicolai ή του Ennio Moriccone κατά πάσα πιθανότητα έχουν ήδη αρχίσει να ηχούν. Ο επιθεωρητής με σκεπτικό ύφος προσπαθεί να σκεφτεί πιθανές άκρες. Στην σκηνή του εγκλήματος, όμως, υπάρχει ένας αφανής μάρτυρας που πάντα προσπερνά: ένα όχι και τόσο διακριτικά τοποθετημένο μπουκάλι J&B. Όχι, δεν κάνω πλάκα. (φωτό από το "The Case Of The Scorpion's Tail (1971)")



Αν υπάρχει ένα κινηματογραφικό είδος που θεωρώ το πιο υποτιμημένο από όλα στην ευρωπαϊκή (τουλάχιστον) κινηματογραφική ιστορία είναι τα ιταλικά giallo. Ναι, "giallo" όπως είναι το κίτρινο στα ιταλικά ή αλλιώς το χρώμα που χαρακτήριζε τα pulp λογοτεχνήματα στην γειτονική χώρα ήδη από τα μέσα της δεκαετίας του 1960. Μόνο που τα κινηματογραφικά Gialli δεν ήταν μόνο αστυνομικά φιλμ, όπου ένας δαιμόνιος ντετέκτιβ ή κάποιος απρόθυμος ήρωας καλείται με κίνδυνο της ζωής του να αποκαλύψει την ταυτότητα ενός μανιακού δολοφόνου. Τα Gialli ήταν ουσιαστικά απλά η απαρχή του euro-cult κινήματος που αποθεώθηκε στην Ιταλία μέχρι και τις αρχές της δεκαετίας του 1990, ξεπερνώντας σε γραφικότητα την αμερικανική αντίστοιχη σχολή αλλά διατηρώντας πάντα μια απενοχοποιημένη δόση "καφρίλας" μέχρι το τέλος και αποτελώντας συνέχεια ένα παράδοξο είδος που φλέρταρε σε πολλές χώρες με την απαγόρευση.


Αν πάρουμε τα πράγματα από την αρχή, το σημείο μηδέν θα ήταν το "Blood and Black Lace (1964)" (imdb / letterboxd) του Mario Bava. Εδώ συναντάμε για πρώτη φορά τον δολοφόνο με τα γάντια, τα μοντέλα θύματα, την έντονη σχέση του φιλμ με την μόδα, την επιφανειακή χλιδή και τους διεφθαρμένους χαρακτήρες, τα έντονα χρώματα με πιο λαμπερό από όλα το κόκκινο του αίματος, τον πομπώδη  τίτλο (όλα τα gialli ήταν σε άτυπο ανταγωνισμό για τον πιο πομπώδη τίτλο), το ανατρεπτικό φινάλε, το σενάριο που δεν βγάζει πάντα νόημα, την αισθησιακή και ατμοσφαιρική μουσική, τα... μπουκάλια J&B στο πλάνο. Πριν, ένα χρόνο είχε προηγηθεί το ασπρόμαυρο "The Girl Who Knew Too Muck (1963)" (imdb/ letterboxd), επίσης του Bava, που λειτουργεί, όμως, περισσότερο ως ο συνδετικός κρίκος ανάμεσα στα φιλμ νουάρ της εποχής και τα Gialli ή απλά ως το ανεπίσημο prequel του κινήματος. Η αρχή είχε ήδη γίνει.

Τα επόμενα χρόνια, η Ιταλία θα δει την εκρηκτική ανάπτυξη του είδους και ειδικά το διάστημα 1970-1975 δεκάδες ταινίες με περίτεχνους τίτλους κατέκτησαν την ευρωπαϊκή αγορά, με το χαρακτηριστικό αγγλικό ή γερμανικό ντουμπλάρισμα να αναλαμβάνει χρέη... μεταλαμπάδευσης του πολιτισμού. Ο Bava έχασε ήδη από την αρχή το ενδιαφέρον του για το genre και αρκέστηκε σε παρωδίες (Five Dolls For An August Moon, 1970 / imdb / letterboxd) ή αποδομημένα προ-slasher φιλμ (Bay of Blood, 1971 / imdb / letterboxd) μέχρι να επιστρέψει ξανά στο gothic horror ala italiana με το "Lisa and The Devil (1973)" (imdb / letterboxd). To Bay of Blood παρεμπιπτόντως αποτελεί ευθεία έμπνευση για το μελλοντικό ακόμα Παρασκευή και 13, με το αμερικανικό φιλμ να ξεπατικώνει δύο πανομοιότυπους φόνους από την ταινία του Bava.


Εν τω μεταξύ βέβαια, ο Dario Argento είχε ήδη ξεκινήσει να εξυψώνει το στυλ του είδους με τα υπολογισμένα (αν και ακόμα πάσχοντα σεναριακά) πλάνα της "τριλογίας των ζώων" του (Bird with the Crystal Plumage, Cat O' Nine Tails, Four Flies on Grey Velvet) μέχρι να δημιουργήσει το καλύτερο giallo του το 1975 στο Deep Red (imdb / letterboxd), ο Sergio Martino είχε ήδη ανάγει τις sex vixens Edwige Fenech και Anita Strinberg σε μούσες της σαφώς πιο ερωτικής φιλμογραφίας του και ο Lucio Fulci είχε αρχίσει να κάνει όλο και πιο γραφικούς τους φόνους των ταινιών του, λίγο πριν εισέλθει στην δεκαετία του 1980 όπου παρέδωσε και το "Beyond" (imdb / letterboxd). Παράλληλα, ηθοποιοί όπως ο Telly Savalas, η Ειρήνη Παπά, ο Giancarlo Giannini, o Franco Nero και ο George Lazenby (αμέσως μετά τον Bond ρόλο του) έκαναν σημαντικές εμφανίσεις δίπλα στους σταρ του genre, συμβαδίζοντας με τις προσταγές της εποχής.

Σταδιακά, στο genre εμφυσήθηκαν υπερφυσικά στοιχεία και περισσότερο γραφικοί φόνοι, όσο στην Αμερική το slasher genre γινόταν όλο και πιο δημοφιλές. Γενικά, τα Gialli μπορούν να θεωρηθούν σε μερικές περιπτώσεις σε proto-slasher. Η δεκαετία του 1980 έφερε στο προσκήνιο και κανιβάλους, ζόμπι και επιστημονική φαντασία αμφιβόλου ποιότητας, μέχρι το είδος να εξασθενίσει την δεκαετία του 1990, με τον Argento (και την κόρη του πλέον πρωταγωνίστρια) να παρουσιάζει τα τελικά συμπαθή δείγματα της φιλμογραφίας του. (Σε περίπτωση που ασχολείσαι με το letterboxd, σημείωσε αυτή την λίστα, όπου συμπληρώνω συνεχώς τα φιλμ του είδους που παρακολουθώ)


Βέβαια, υπάρχει περίπτωση να μην έχεις διαβάσει τίποτα από τα παραπάνω αλλά κατά πάσα πιθανότητα έχεις παρατηρήσει τις εικόνες με τα μπουκάλια J&B που συνοδεύουν το κείμενο. Η συγκεκριμένη μάρκα έγινα συνώνυμη με την ιστορία των Gialli καθώς η πλειοψηφία των φιλμ περιείχε και μια τουλάχιστον guest εμφάνιση του ποτού, άλλοτε διακριτικά στο φόντο  και άλλοτε σε πρώτο πλάνο, με τον δολοφόνο μάλιστα κάποιες φορές να πίνει κι ένα ποτήρι πριν το φονικό! Σε μερικά μάλιστα site, μετρούν την εμφάνιση ενός J&B ως σημάδι αυθεντικότητας ενός giallo, εξίσου σημαντική με τα γάντια του δολοφόνου ή τα αεροπλάνα που συνεχώς απογειώνονται και προσγειώνονται.

Κι αν νομίζεις ότι υπερβάλλω, στην συνέχεια θα δεις μερικές από τις εμφανίσεις του ποτού στην φιλμογραφία του είδους και θα συνειδητοποιήσεις τι ίσως να ήταν και ο μυστικός πρωταγωνιστής ολόκληρων δεκαετιών, μόνιμος μάρτυρας του εγκλήματος! Μήπως με βρίσκεις υπερβολικό;

All the Colors of The Dark, 1972 (imdb / letterboxd

 Bay of Blood, 1971 (imdb / letterboxd)

Black Belly of the Tarantula, 1971 (imdb / letterboxd)

 Bloodstaned Shadow, 1978 (imdb)

 The Case of The Scorpion's Tail, 1971 (imdb / letterboxd)

 Cold Eyes of Fear, 1971 (imdb)

 Deep Red, 1975 (imdb / letterboxd)

 Don't torture a duckling, 1972 (imdb / letterboxd)

 Five Dolls For An August Moon, 1970 (imdb / letterboxd)

 French sex murders, 1972 (imdb)

 In the Folds of the Flesh, 1970 (imdb)

 Murder Obsession, 1980 (imdb)

 Paranoia, 1969 (imdb)

 The Perfume of the Lady In Black, 1974 (imdb)

 Perversion story, 1969 (imdb)

A Quiet Place to Kill, 1970 (imdb)

 Strip Nude For Your Killer, 1975 (imdb / letterboxd)

 The Bird with the crystal plumage, 1970 (imdb / letterboxd)

 The fifth cord, 1971 (imdb)

The Lady In Red Kills Seven Times, 1972 (imdb)

 The Strange Vice of Mrs Wardh, 1971 (imdb / letterboxd)

Torso, 1973 (imdb / letterboxd)
 Watch me when I Kill, 1977 (imdb)

 Waves of Lust, 1975 (imdb)

 What have you done to Solange?, 1972 (imdb / letterboxd)

 Who Saw Her Die?, 1972 (imdb / letterboxd)

Your Vice Is A Locked Room And Only I have The Key, 1972 (imdb / letterboxd)

Credit: Οι εικόνες είναι από την εξής σελίδα.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...