Μπορεί να υπάρξει (κινηματογραφική) ζωή μετά την "Frances Ha" [letterboxd]; Το εξαιρετικό προηγούμενο φιλμ του Noah Baumbach και της σαρωτικής Greta Gerwig αναπόφευκτα θα αποτελεί σημείο αναφοράς για την καριέρα και των δύο για πολύ καιρό, όντας ένα από τα πιο ολοκληρωμένα, καυστικά και, εν τέλει, άκρως συγκινητικά φιλμ των τελευταίων χρόνων, ο απόλυτος συνδυασμός μιας καίριας σκηνοθετικής ματιάς, ενός μεστού, ολοκληρωμένου σεναρίου σε απόλυτη αρμονία με το τώρα και μιας αβίαστης, άμεσης ειλικρίνειας. Όμως, η "Mistress America" τους (γιατί το φιλμ ανήκει εξίσου στην Gerwig όσο και στον Baumbach) επιχειρεί να αποδείξει πως μετά το τέλειο, ο μόνος τρόπος για να αντεπεξέλθει ένα δημιουργικό δίδυμο είναι να... συνεχίσει με την ίδια αυθάδεια προς το μέλλον, χωρίς να φοβάται τις συγκρίσεις ή το ενδεχόμενο της αποτυχίας, κάνοντας μικροαλλαγές στην "συνταγή" και προσεγγίζοντας το αναπόφευκτο υπαρξιακό θέμα το με την ίδια ειλικρίνεια, αμεσότητα και τελικά διαύγεια. Και τελικά να βγει (στο μεγαλύτερο) ποσοστό νικητής.
Γιατί το "Mistress America" είναι μια άκρως απολαυστική ταινία, προσανατολισμένη κυρίως στο να προσφέρει στους θεατές της το γέλιο και την πραγματική διασκέδαση, χωρίς, όμως, να τους στερεί έναν προβληματισμό σε δεύτερη αφηγηματική γραμμή και μια ιδιότυπη ιστορία συναισθηματικής ενηλικίωσης που δεν είναι ούτε κραυγαλέα ούτε αφόρητα διδακτική. Για την ακρίβεια, το δεύτερο μέρος του φιλμ, θα μπορούσε να χαρακτηριστεί χωρίς ενοχές... "screwball", καθώς αναφέρεται χωρίς περιστροφές στις ξεκαρδιστικές ταινίες παρεξηγήσεων του παρελθόντος (κυρίως της ασπρόμαυρης χολιγουντιανής δεκαετίας των 30ς, δηλαδή), κάτι όχι πολύ διαφορετικό από αυτό που επιχείρησε να κάνει και ο Peter Bogdanovich στο πρόσφατο "She's Funny That Way" [Frame Game Review εδώ]. Η διαφορά, βέβαια, έγκειται στο γεγονός ότι το φιλμ του Baumbach δεν φαντάζει παλιομοδίτικο ούτε στιγμή, μόνιμα χαρακτηριζόμενο από την σύγχρονη υστερία μιας μόνιμα πιεστικής Νέας Υόρκης, και διαρκώς συντονισμένο με τις ανησυχίες των (είτε ηλικιακά είτε απλά συναισθηματικά) εικοσάρηδων/τριαντάρηδων της πόλης.
Στην ταινία, η Tracy (της Lole Kirke), πρωτοετής και ουσιαστικά ολομόναχη στην Νέα Υόρκη, στρέφεται διστακτικά προς την μελλοντική θετή αδερφή της, την Brooke (της Greta Gerwig), ένα πλάσμα διαρκούς ανησυχίας και πολυλογίας, γνωριμία η οποία πρόκειται να αλλάξει και τις δύο μέσω μιας σειράς περιπετειωδών επεισοδίων που θα αποδείξουν ποιος είναι ο καλύτερος για την κάθε μία τρόπος επιβίωσης στην καθημερινή τρέλα. Είναι μια ιδέα που περιλαμβάνει την αναζήτηση των ονείρων, της οικογένειας και της φιλίας, όπως και εξάλλου έκανε και η πεμπτουσία της "Frances Ha", μέσα, όμως, από ένα επιπλέον κριτικό βλέμμα που στόχο έχει πρώτα να αποκαθηλώσει κάθε έννοια για την αναδομήσει ολοκληρωτικά από την αρχή. Γι' αυτό ίσως και η ιστορία αρχικά φαίνεται αρκετά ρηχή και περισσότερο προσανατολισμένη στα κωμικά gags, αποκαλύπτοντας στην πορεία το πιο ουσιαστικό της πρόσωπο.
Γιατί είναι γύρω στην μέση της ταινίας (όταν η Brooke ενημερώνεται τηλεφωνικά για μια απρόσμενη εξέλιξη) που το υπόβαθρο της ιστορίας αρχίζει να γίνεται πιο πλούσιο και οι χαρακτήρες να μετατρέπονται σε ρεαλιστικούς και συναισθηματικά τρισδιάστατους ήρωες. Αναδρομικά, λειτουργεί φανταστικά το γεγονός ότι το "Mistress America" παρουσιάζεται ως μια ανάλαφρη χαζομαρίτσα για να οδηγηθεί σταδιακά σε μια ώριμη τοποθέτηση, όχι πολύ μακριά από τις μόνιμες ανησυχίες των Baumbach και Gerwig, αλλά με ένα λεπτοδουλεμένο σενάριο που καταφέρνει να κρύψει διακριτικές παρατηρήσεις πίσω από χοντράδες και γνήσια φόρτιση πίσω από μια χιουμοριστική ατάκα. Η ταινία δεν παύει ποτέ να είναι αστεία, όμως, χτίζει σταδιακά έναν πολύπλοκο συναισθηματικό κόσμο που δεν αφήνει τους χαρακτήρες να μετατραπούν σε καρικατούρες, ακόμα και αν μπορούν να τοποθετηθούν άνετα σε ταμπέλες όπως η "σκύλα-πρώην φίλη" (σε αντίθεση με το παραδοσιακό screwball όπου, στην τελική, αυτή είναι η ουσία). Το γεγονός ότι η ταινία καταφέρνει να σε παραπλανήσει στην αρχή σχετικά με τις προθέσεις της, μπορεί μόνο να ειπωθεί προς τιμήν της.
Στο τέλος, αυτό που μένει μπορεί να είναι μια γνώριμη αίσθηση των θεματικών περιοχών, όμως, η απολαυστική χημεία μεταξύ της Gerwig και της Kirke και, κατ' επέκταση, των δυο τους με την ματιά του Baumbach ξεπερνά κάθε εντύπωση deja-vu. Εξάλλου, ούτε ο σκηνοθέτης ούτε η σεναριογράφος Gerwig απαρνήθηκαν ποτέ την κωμική τους πλευρά. Το γεγονός, όμως, ότι αποφασίζουν να αφοσιωθούν τόσο απροκάλυπτα σε αυτή την παράμετρο της καλλιτεχνικής τους προσωπικότητας είναι απόλυτα αναζωογονητικό, ειδικά σε ένα κινηματογραφικό τοπίο που πιστεύει τις περισσότερες φορές ότι τα πιο σημαντικά πράγματα δεν γίνεται να ειπωθούν μέσα από το γέλιο. Το πιο σημαντικό, όμως είναι, ότι η "Mistress America" δεν είναι ακόμα ένα φιλμ για μια Frances Ha που αρνείται να μεγαλώσει. Αντιθέτως, είναι η ταινία για το πώς βλέπει ο καθένας μας αυτή την Frances Ha και πώς μπορεί αυτό να αποδειχθεί εξαιρετικά ωφέλιμο για όλους. (3,5*/5)
Περισσότερες κριτικές από τις 21ες Νύχτες Πρεμιέρας, εδώ.
Περισσότερες κριτικές από τις 21ες Νύχτες Πρεμιέρας, εδώ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου