Σάββατο 14 Φεβρουαρίου 2015

Berlin Review: Journal d'une femme de chambre (Diary of a Chambermaid) του Benoît Jacquot

Ο Benoît Jacquot οφείλει όλα όσα κάνουν παρακολουθήσιμη την "καμαριέρα" του αποκλειστικά στην Léa Seydoux και το σπινθηροβόλο βλέμμα της και αυτό δεν περιέχει καμία δώσει υπερβολής. Η πολυσχιδής ηθοποιός, ικανή να μεταπηδήσει από arthouse φιλμ σε blockbuster και από έργα εποχής σε σύγχρονα franchise, είναι η μόνη που καταφέρνει να δώσει ενέργεια στην κατά βάση διαδικαστική (εκ νέου) διασκευή του «Ημερολογίου μιας Καμαριέρας» του Octave Mirbeau, αποδεικνύοντας αφενός ότι όλη η δημοσιότητα που απολαμβάνει αυτή την στιγμή η καλλιτέχνις είναι άκρως δικαιολογημένη και αφετέρου ότι ο Jacquot εξακολουθεί να προσφέρει συνεχόμενα χλιαρά δημιουργήματα (θυμήσου και το "3 Cœurs / 3 Hearts" της Βενετίας, Frame Game Review εδώ), που απλά προσπαθούν να απομυζήσουν το star quality των πρωταγωνιστριών τους.

Η ιστορία είναι λίγο πολύ γνωστή. Η Celestine της Léa Seydoux, με ένα μάλλον σκανδαλώδες εργατικό παρελθόν που δεν την βοηθά ακριβώς να διατηρήσει μακροπρόθεσμα μια θέση, ανατίθεται από το πρακτορείο της σε ένα σπίτι μακριά από το Παρίσι, όπου θα γνωρίσει έναν ερωτομανή αφέντη, την απότομη, ζηλιάρα γυναίκα του, την μαγείρισσα που έχει την τάση να μένει έγκυος από τις ερωτικές περιπτύξεις με το αφεντικό και έναν οικονόμο που παραμένει ύποπτα λιγομίλητος και εμπλέκεται σε νυχτερινές, σκοτεινές δραστηριότητες. Φυσικά, ο ερχομός της δε θα μείνει ασχολίαστος από την τοπική κοινότητα της Νορμανδίας, όμως, η Celestine απέχει πολύ από το πρότυπο γυναίκας που πρόκειται να αφήσει όλο αυτό τον σχολιασμό να την καταβάλλει.

Το ειρωνικό είναι ότι όλες τις παραπάνω πληροφορίες, τις λαμβάνουμε καλύτερα από την σύνοψη της ταινίας παρά από το ίδιο το φιλμ. Και αυτό συμβαίνει γιατί ο Jacquot επιλέγει μια νερόβραστη προσέγγιση, που περισσότερο θυμίζει ρομαντική ταινία εποχής παρά καυστική σάτιρα ηθών. Οι ειρωνικές ανταπαντήσεις της Celestine, η φωτιά στα μάτια της και οι μη πρέπουσες αντιδράσεις της αποκτούν έστω μια τυπική ισχύ αποκλειστικά από την έμφυτη γοητεία της Seydoux και την ικανότητά της να μονοπωλεί το πανί, ακόμα κι αν δεν έχει κάτι ουσιαστικά να κάνει. Οι μοναδικές τονωτικές ενέσεις της ιστορίας έρχονται από το παρελθόν (τις οποίες σκηνές ο Jacquot επιλέγει να "κλείσει" σε πλάνα απόλυτου λευκού), ένα παρελθόν που επιτέλους δείχνει για ποιο λόγο η Celestine έχει αποκτήσει την φήμη που την ακολουθεί.

Κατά έναν τρόπο, οι συγκεκριμένες σκηνές δείχνουν και την ταινία που θα μπορούσε να ήταν το "Journal d'une femme de chambre" του Jacquot. Στην πρώτη, η Celestine αποκαλύπτει τι κρύβει η αφεντικίνα της μέσα στις αποσκευές της, όσο το περιβάλλον γύρω της αρχίζει να αποκτά μια αυξανόμενη ερωτική τρέλα (εδώ εμφανίζονται και τα χαρακτηριστικά ξαφνικά κοντινά πλάνα που αγαπά ο σκηνοθέτης) ενώ, στην δεύτερη, μια ερωτική σκηνή με τον φιμωτικό εγγονό της κυρίας της, ανακαλύπτει πόσες επιπλέον διαστάσεις μπορεί να λάβει μια ερωτική χάρη. Και οι δύο σκηνές περιστρέφονται γύρω από τα ερωτικά ήθη, με έναν τρόπο, όμως, που τα επανεξετάζει, τα τοποθετεί σε έναν κοινωνικό ιστό, τα εμποτίζει με δόσεις παράνοιας και, τελικά, τα απογυμνώνει από κάθε κοινωνική σύμβαση. Αυτή ήταν και η πρόθεση του Mirbeau, εξαρχής, όμως μόνο σε αυτές τις δύο στιγμές το πνεύμα του καταφέρνει να γίνει αισθητό μέσα από την προσέγγιση του Jacquot.

Οι συγκρίσεις σίγουρα δεν ευνοούν την ταινία (ειδικά δίπλα στην εκδοχή του Luis Buñuel), όμως, και πάλι αυτό δεν σημαίνει ότι ο Jacquot θα έπρεπε να παραδώσει κάτι τόσο τυποποιημένο και, ας το παραδεχτούμε, βαρετό. Παρόλα αυτά, το Βερολίνο δείχνει με πείσμα να μην χάνει την πίστη του στον άνθρωπο με τον οποίο σήκωσε αυλαία πριν από τρία χρόνια με το εξίσου αδιάφορο "Les Adieux à la reine / Farewell, My Queen" [letterboxd], προς έκπληξη όσων αντιδρούν στη μετριότητα του κάθε καινούργιου εγχειρήματός του. Η αναπαράσταση εποχής δείχνει, όντως, εξαιρετική, όμως ο Jacquot αγνοεί το βασικότερο: να μπει στο μυαλό της ίδιας του της ηρωίδας. (2*/5)

Περισσότερα για την 65η Berlinale, εδώ.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...