Ας το πω από την αρχή γιατί εδώ δεν χρειάζεται καμία υπεκφυγή: Το "Arrival", η νέα ταινία του Denis Villeneuve, στην οποία η Amy Adams υποδύεται μια γλωσσολόγο που καλείται να ανακαλύψει αν οι εξωγήινοι που μόλις επισκέφθηκαν τη Γη έχουν εχθρικές ή φιλικές διαθέσεις, είναι ένας αγνός, ανόθευτος θρίαμβος. Και σε οπτικό επίπεδο με την φωτογραφία του Bradford Young να μην κάνει αισθητή την απουσία του Roger Deakins μετά τις δύο συνεργασίες του με τον Villeneuve στο "Prisoners" [letterboxd] και το "Sicario" (και, πιστέψτε με, αυτό είναι τρομερό κομπλιμέντο / letterboxd), και σε ερμηνευτικό επίπεδο με την Amy Adams να αποκαλύπτει γιατί αξίζει να θεωρείται μια τεράστια ηθοποιός αλλά και σε αφηγηματικό και συναισθηματικό επίπεδο, με την ιστορία να αποκαλύπτει σταδιακά την πραγματική διάστασή της. Γιατί όπως κάθε καλό sci-fi που σκέφτεται τον εαυτό του, το "Arrival" κρύβει μέσα του μια μεγάλη αλήθεια, η οποία ξεπερνά απλά την αποθέωση της γλώσσας και της επικοινωνίας για να μιλήσει απρόσμενα για την ίδια τη ζωή και τον τρόπο που τη βιώνουμε και την αντιλαμβανόμαστε. Μπορεί η επιφάνεια να είναι η καθαρή επιστημονική φαντασία, όμως σταδιακά και μέσα από ένα ευφυές μοντάζ, το ίδιο το φιλμ ξεπερνά τα είδη και γίνεται κάτι μεγαλύτερο και απόλυτα ανθρώπινο – όσο κλισέ κι αν ακούγεται αυτό.
Οι αρχικές συγκρίσεις με το "Contact" είναι όντως δόκιμες, καθώς και οι δυο ταινίες αφορούν εκείνη την στιγμή που ο άνθρωπος έρχεται μέσω ενός μοναδικού του φορέα (η Jodie Foster εκεί, η Amy Adams εδώ) σε επαφή με ένα καινούριο είδος, μία στιγμή που αντιμετωπίζεται κυρίως εγκεφαλικά και όχι ως αφορμή για ένα μπαράζ οπτικών εφέ που ταυτίζουν απαραίτητα την επαφή με την σύγκρουση (η ίδια η ταινία μοιάζει να αναγνωρίζει αυτή την διαφορά, καθώς η γλωσσολόγος της Amy Adams κάποια στιγμή αναρωτιέται την επικίνδυνη ταύτιση της έννοιας "εργαλείο" με αυτή του "όπλου"). Ταυτόχρονα, όμως, αυτές οι συγκρίσεις είναι και άδικες, καθώς το "Arrival" παίρνει τον δικό του δρόμο, συνδυάζοντας όλες τις ευαισθησίες που έχει επιδείξει ο Villeneuve στην μέχρι τώρα φιλμογραφία του: την αγάπη του για το ανθρώπινο δράμα, την αυστηρή σκηνοθεσία, το πάθος και την εύνοια στο συναίσθημα και, φυσικά, την αγάπη για το παράδοξο και τον… low budget καναδικό τρόμο (η ταινία έχει και ένα still – ακριβές… αντίγραφο του "Enemy" / letterboxd).
Αλλά, κυρίως, έχει μια εξαίσια Adams που κουβαλάει την πλειοψηφία της ταινίας σε κοντινό πλάνο, μια αφήγηση που επαν-ερμηνεύει εντυπωσιακά την έννοια του χρόνου και μια νέα θεώρηση της γλώσσας που δεν έχουμε ξαναδεί στο σινεμά και πηγαίνει το φιλμ σε απρόβλεπτες περιοχές. Ακριβώς για αυτόν τον λόγο αποδεικνύεται φανταστική και η επιλογή της ηθοποιού: τα μάτια της Adams είναι ο δικός μας καθρέφτης, η προσωπική της προσπάθεια είναι η δική μας αγωνία, η επιθυμία για επικοινωνία της γίνεται η δική μας γλώσσα. Η Amy Adams είναι εκείνη που κρατάει συνεκτικά την ταινία, εκείνη που προσφέρει τον συναισθηματικό της πυρήνα και εκείνη που αποδεικνύει τελικά το ίδιο το νόημα του φιλμ. Σπάνια ένας ηθοποιός στηρίζει τόσο κομβικά τον πυρήνα μιας ταινίας. Στο "Arrival" δεν έχει σημασία ούτε η δράση ούτε το επιφανειακό δράμα. Πρέπει απλά να πιστέψεις, Ώστε στο τέλος απλά να διαλυθείς από την αλήθεια.
Και τα πάντα αθροιστικά βοηθούν προς αυτήν την κατεύθυνση. Η μουσική του Jóhann Jóhannsson που θαυματουργά συνδυάζει τις... κόρνες του "Inception" με μια ύπουλη μουσική γραμμή που σε βάζει σε άλλη διάσταση, η κομβική χρήση του "On the nature of daylight" του Max Richter στην αρχή και το τέλος του φιλμ, η κυριολεκτικά υποστηρικτική ερμηνεία του Jeremy Renner που είναι σαν να φωτίζει ακόμα περισσότερο το μεγαλείο της Adams, το ιδιοφυές μοντάζ που συμπληρώνει τα κομμάτια της ιστορίας πριν την μεγάλη αποκάλυψη. Η ταινία δεν στηρίζεται σε ένα φινάλε-έκπληξη, ούτε ο αυτοσκοπός της είναι η μεγάλη ανατροπή αλλά ως sci-fi που σέβεται τον εαυτό του κάνει λίγο πριν το τέλος μια μεγάλη αποκάλυψη που επανατοποθετεί ολόκληρη την αφήγησή του σε νέα βάση η οποία εκτοξεύει το συναίσθημα στην στρατόσφαιρα. Και μάλιστα με τρόπο όπου τα πάντα γίνονται οργανικά, χωρίς να νιώθεις ποτέ ως θεατής ότι εξαπατάσαι ή ότι χειραγωγείσαι.
Στην τελική, δεν έχει σημασία αν το "Arrival" είναι η καλύτερη ταινία του Villeneuve (spoiler alert: είναι) αλλά αυτό που έχει υπέρμετρη βαρύτητα είναι το γεγονός ότι το σινεμά του βρίσκει ακόμα τρόπους να παρασύρει και να δημιουργεί ακριβώς αυτό που χρειάζεται: αγνό συναίσθημα. Κι ας κρύβεται πίσω από την επιστήμη, όπως κάθε μεγάλη αλήθεια του σύμπαντος. (5*/5)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου