Σάββατο 10 Ιανουαρίου 2015

12 ταινίες για τους μήνες: Η έκδοση του 2015

Την πρώτη φορά που επιχείρησα αυτό το κινηματογραφικό "ημερολόγιο", ήταν επειδή ήθελα απλά να συντάξω μια δωδεκάδα ταινιών, όπου κάθε φιλμ αντιστοιχούσε σε ένα μήνα, δημιουργώντας ένα σύνολο ιστοριών, όπου με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, ο κάθε μήνας σημάδεψε έντονα μια ομάδα ανθρώπων και μια ολόκληρη ζωή. Την επόμενη χρονιά, συνειδητοποίησα ότι κάτι τέτοιο δημιουργούσε απρόβλεπτα, ένα ολόκληρο σύμπαν όπου ιστορίες συνυπήρχαν και εξελίσσονταν με κοινό αφηγηματικό άξονα όχι απλά τις ίδιες ημερομηνίες αλλά και ένα ολόκληρο σύνολο παραγόντων που απλά κωδικοποιούνταν στην μελαγχολία, την ζέστη, το φως, την παγωνιά, την αισιοδοξία ενός μήνα. Την τρίτη χρονιά, είχα πια πειστεί ότι κάτι τέτοιο αξίζει να εξερευνάται κάθε χρόνο και να αποκαλύπτει γωνίες μιας σινεφιλικής πραγματικότητας, που είναι τόσο κοντά αλλά και τόσο μακριά η μία από την άλλη. Πλέον, για τέταρτη χρονιά (στο τέλος του κειμένου, θα βρεις και τα links για τις προηγούμενες εκδόσεις), το Frame Game δημιουργεί το δικό του κινηματογραφικό ημερολόγιο και σε προσκαλεί να μοιραστείς μαζί του τις ενστάσεις, τις διαφωνίες και τις επιπλέον προτάσεις σου για το μέλλον. Καλή χρονιά!


Ιανουάριος: Boogie Nights του Paul Thomas Anderson
Τι καλύτερος τρόπος για να αποχαιρετήσεις τα 70ς και να ξεκινήσεις τα 80ς από ένα ξέφρενο πάρτι γεμάτο αλκοόλ, αμέτρητη τρελή διάθεση και άφθονους (τουλάχιστον) ημίγυμνους καλεσμένους, στυλοβάτες μιας ολόκληρης βιομηχανίας, η οποία μπορεί να χαρακτηρίστηκε ως πορνογραφική, για τους ίδιους τους συντελεστές της, όμως, ήταν απλά... λίγο πιο απελευθερωμένες ταινίες; Η αρχή του 1980, όμως, ήταν και το τέλος για την σύζυγο του σκηνοθέτη του είδους, Little Bill, ο οποίος απηυδισμένος από την τακτική της να μην αποθαρρύνεται από την παρουσία του για την εξάσκηση των... εξωσυζυγικών της δραστηριοτήτων μπροστά του, αποφάσισε να δώσει ένα άμεσο, ξαφνικό και τραγικό επίλογο στην υπόθεση, πυροβολώντας την ίδια, τον εραστή της αλλά και τον ίδιο του τον εαυτό και δίνοντας μια απρόσμενη κορύφωση στο πρωτοχρονιάτικο party. Το 1980 μπήκε με θόρυβο, όμως, η αλλαγή(και η πτώση) ενός ολόκληρου κόσμου ήρθε σταδιακά, κάνοντας την παρουσία της αντιληπτή μόνο όταν ήταν ήδη αργά. Κανείς, όμως, δεν πρόκειται να ξεχάσει αυτές τις "Ξέφρενες Νύχτες".

Φεβρουάριος: Inside Llewyn Davis των Joel και Ethan Coen
Όταν οι Κοέν λένε αστεία, δεν μπορείς καν να χαμογελάσεις. Όταν πάλι σου παρουσιάζουν απόλυτα τραγικές (για τους πρωταγωνιστές) καταστάσεις, δεν μπορείς να συγκρατήσεις τα γέλια. Όταν σου μονολογούν με φανφάρες, περιφρονούν.κάθε.τους.λέξη. Όταν λένε απλά, αδιάφορα, καθημερινά πράγματα, μιλούν για την αλήθεια όλων των ανθρώπων. Όταν μιλούν με λεπτομέρειες, δεν λένε ουσιαστικά τίποτα. Όταν δεν λένε τίποτα, έχουν πει σχεδόν πάντα. Όταν οι ταινίες τους είναι χωρίς μουσική, είναι σαν να ηχεί συνεχώς μια ηχητική μπάντα στο κεφάλι σου. Και όταν πάλι έχουν μουσική, αυτή, κύριοι, δεν είναι παρά ΤΟ σενάριο. Τον Φεβρουάριο του 1961, ο Llewyn Davis μπορεί να ξεκινά και να τελειώνει την Οδύσσειά του σε ένα σκοτεινό μαγαζί με μόνους του σύμμαχους την φωνή, την κιθάρα και την ξεροκεφαλιά του, όμως, η ιστορία του έχει ήδη γραφεί. Όπως έχει ξαναγραφεί και (το μόνο σίγουρο) θα γραφεί και πάλι αυτούσια στο μέλλον. Σαν ένα folk τραγούδι.

Μάρτιος: Love in the afternoon (L'Amour l'après-midi) του Eric Rohmer
Ακόμα μία από τις "Ηθικές ιστορίες" του Eric Rohmer, το "L'Amour l'après-midi" αφηγείται την προσπάθεια ενός ανθρώπου να δραπετεύσει (ίσως μάταια) από τον γάμο του, βρίσκοντας διέξοδο στα ανοιξιάτικα απογεύματα ενός Μαρτίου και την συντροφιά μιας άλλης γυναίκας, απελευθερωμένης από τις συμβάσεις, τις υποχρεώσεις και τις πιέσεις μιας επίσημης σχέσης, μέχρι να συνειδητοποιήσει ότι αυτή δεν είναι μια άλλη ιστορία τελικά αλλά η διαφορετική χρονική στιγμή της ίδιας αέναα επαναλαμβανόμενης δυναμικής κατάστασης των στοιχειωδών ανθρωπίνων σχέσεων. Εξάλλου, η πιο απελευθερωτική σκηνή της ταινίας με τις γυναίκες να γονατίζουν στην θέληση του Frédéric του Bernard Verley δεν είναι παρά μια φαντασίωση. Αυτό που είναι πραγματικότητα είναι τα δάκρυα του τέλους και η φιγούρα της Chloé που περιμένει διπλωμένη στο κρεβάτι. Ανάθεμά σε, Eric Rohmer.

Απρίλιος: The Assassination of Jesse James by the Coward Robert Ford του Andrew Dominik
Δεν μπορείς να το αποκαλέσεις ακριβώς spoiler αν έχει μια γενική γνώση της ιστορίας, όμως, ο Andrew Dominic δε θα μπορούσε να κάνει πιο σαφές το γεγονός ότι η πράξη της δολοφονίας δεν είναι ο πυρήνας της ιστορίας του. Αυτό που τον αφορά είναι το πριν, οι ισορροπίες, οι θολές ματιές, τα θλιβερά (αλλά που κόβουν την ανάσα) ηλιοβασιλέματα, ο ρετρό αέρας και η λιτή απόδοση της ιστορίας, ο διαχωρισμός των γεγονότων από τις ανομολόγητες σκέψεις, η δημοσιότητα και ο διαχωρισμός μεταξύ "περίφημου" και "διαβόητου". Το πρωινό της 3ης Απριλίου του 1882, ο Robert Ford απλά τράβηξε την σκανδάλη. Ενδεχομένως, όμως, αυτή να ήταν και μόνο η αρχή της ιστορίας του.

Μάιος: Boy meets Girl του Leos Carax
"-What's the date?
-May 24, 1983."
Αυτή είναι η μέρα που ο χωρισμένος Alex θα γνωρίσει την χωρισμένη Mireille, όμως, δεν είναι ακόμα σίγουρο αν δύναμη της στιγμής θα μπορέσει να ξεπεράσει την συσσωρευμένη δύναμη ολόκληρου του παρελθόντος. Ο Carax κάνει δυναμική εισαγωγή στην Γαλλική κινηματογραφία, και κατηγορείται από τους σύγχρονούς του ότι δεν μπορεί να βρει την δική του φωνή μέσα από τις επιρροές του από τον Godard και τον Truffaut και, όμως, τελικά κλείνει το μάτι σε ολόκληρη την γαλλική nouvelle vague, όσο ο ίδιος αποτυπώνει στην πρώτη του μόλις ταινία όλες τις θεματικές που θα τον απασχολήσουν στο μέλλον, από το αμέσως επόμενο "Mauvais Sang" μέχρι το σχεδόν αυτοαναφορικό για το ίδιο το σινεμά "Holy Motors". Ποιος είπε ότι οι κριτικοί καταφέρνουν πάντα να κοιτάξουν στο μέλλον;

Ιούνιος: Before Sunrise του Richard Linklater
Ένα γερμανόφωνο ζευγάρι μαλώνει δίπλα στην θέση της. Η Céline της Julie Delpy διστακτικά σηκώνεται και πηγαίνει στο πίσω μέρος του βαγονιού, όπου ένας o νεαρός Jesse του Ethan Hawke της πιάνει την κουβέντα. Κανείς από τους δύο δεν ξέρει τον λόγο της διαφωνίας, όμως, εκείνη ξέρει το μυστικό που κάνει τα ζευγάρια να αντέχουν στον χρόνο.
-Ξέρεις πως, όσο γερνούν τα ζευγάρια, μειώνεται η ακουστική τους ικανότητα;
-Οχι.
-Λέγεται πως οι άντρες χάνουν την ικανότητα να πιάνουν τις ψηλές συχνότητες ενώ οι γυναίκες αντιμετωπίζουν πρόβλημα με τις χαμηλές. Έτσι αδυνατούν ν' ακούν ο ένας τον άλλον. 
-Φαντάζομαι. Η λύση της φύσης στην ομαλή ενηλικίωση των ζευγαριών, χωρίς να φτάνουν σε σημείο αλληλοσκοτωμού.
Ήταν 16 Ιουνίου του 1994.

Ιούλιος: The Fire Within (Le feu follet) του Louis Malle
Αν αφαιρέσεις από την "Διακριτική Γοητεία της Μπουρζουαζίας" την σάτιρα και τον σουρεαλισμό του Buñuel, αν προσθέσεις στην τριλογία της Απομάκρυνσης του Antonioni τόνους μηδενισμού και απαισιοδοξίας και αν κινηθείς παράλληλα με την τεχνική ενδοσκόπησης του Resnais και την φιλοσοφία του περί ανθρώπινης φύσης, θα συναντήσεις την "Φωτιά που σβήνει" και θα έχεις βρει ένα από τα πιο απαισιόδοξα, μηδενιστικά φιλμ που έχουν δημιουργηθεί ποτέ. Ο αλκοολικός και καταθλιπτικός Alain Leroy (Maurice Ronet) έχει μόλις βγει καθαρός από μια κλινική αποτοξίνωσης από τις Βερσαλίες. Αντί, όμως, να αγκαλιάσει την νέα του ζωή και να συνεχίσει σε μια καλύτερη περίοδο της ζωής του, ψάχνει να βρει απεγνωσμένα λόγους που θα τον κρατήσουν στην ζωή, αλλιώς, η 23η Ιουλίου θα είναι η μέρα που έχει αποφασίσει να δώσει τέλος στην ζωή του. Ποιος θα εγκαταλείψει πρώτος τον άλλον; Οι άνθρωποι των Alain ή ο Allain τους ανθρώπους; Το παρελθόν, οι σιωπές, οι προσπάθειες ανάλυσης εκεί που δεν χωράνε τα λόγια, η αναζήτηση λόγων για να συνεχιστεί η ζωή - ή μήπως, αντίστροφα, η προσπάθεια απόδειξης της λογικής μιας αυτοκτονίας;, η κατάθλιψη, η εγκατάλειψη και, τελικά, η παραίτηση δημιουργούν ένα απόλυτα στοιχειωτικό φιλμ, που ξεκινά να ζει μέσα σου ακριβώς την στιγμή που τελειώνει. Κάτω από τον καυτό καλοκαιρινό ήλιο, ο Louis Malle δεν υπήρξε ποτέ πιο σκοτεινός, ποτέ πιο βαθιά στην μαυρίλα της ανθρώπινης ψυχής, ακόμα και αν οι ήρωές του εξαρχής είχαν ξεκινήσει εγκλωβισμένοι σε ένα αποπνικτικό "Ασανσέρ για δολοφόνους". 

Αύγουστος: Our Beloved Month of August του Miguel Gomes
Κατά την διάρκεια των πιο ζεστών ημερών του Αυγούστου, στα βουνά της κεντρικής Πορτογαλίας, το φιλμ του Miguel Gomes (πριν από το Tabu) μπλέκει την μυθοπλασία με το ψευδοντοκιμαντέρ, δίνει έμφαση περισσότερο στην στιγμή παρά σε μια συμπαγή αφηγηματική πορεία, βλέπει τους χαρακτήρες του να μετακινούνται διαρκώς μέσα κι έξω από το επίκεντρο και βάζει στο φόντο ένα μουσικό φεστιβάλ ως υπόκρουση καθημερινών στιγμών ζωής και καλοκαιριού, όπου τα πάντα έχουν και δεν έχουν σημασία. Καθόλου τυχαία, ο πρωταγωνιστής είναι ένας σκηνοθέτης με το όνομα... Gomes, ο οποίος έχει φτάσει στην περιοχή για να γυρίσει μια ταινία τρόμου που εμπνέεται από τον μύθο της Κοκκινοσκουφίτσας αλλά τελικά παρασύρεται, τόσο ο ίδιος όσο και το συνεργείο, από την καλοκαιρινή διάθεση του φεστιβάλ και της μουσικής. Γιατί οι καλύτερες ιστορίες δεν γράφονται μόνο κάτω από τα βουνά της Αφρικής.

Σεπτέμβριος: Rushmore του Wes Anderson
Σεπτέμβριος σημαίνει τέλος του καλοκαιριού και επιστροφή στο σχολείο, όμως, κανείς δεν μοιράζεται τον ίδιο ενθουσιασμό με τον Max Fischer του Jason Schwartzman, μαθητή στην ιδιωτική ακαδημία του Rushmore, για την επιστροφή στην σχολική πραγματικότητα. O Max ζει για να ζει στο σχολείο, συμμετέχει σε κάθε λογής προαιρετική δραστηριότητα πέρα από το αυστηρό μαθητικό πρόγραμμα, ονειρεύεται άλυτες σχεδόν μαθηματικές εξισώσεις και ορίζει το Πανεπιστήμιο του Harvard ως την αναγκαστική - μόνο - εναλλακτική λύση για το μέλλον του. Όταν ο εκατομμυριούχος Herman Blume του Bill Murray του ζητάει να του πει το μυστικό του, εξάλλου, ο Max απαντά ότι "στην ζωή, ο καθένας πρέπει να βρει αυτό που αγαπά να κάνει περισσότερο και, στην συνέχεια, να το κάνει για όλη του την ζωή". Αυτό είναι για εκείνον το Rushmore και όσο το φθινοπωρινό τρίμηνο προχωρά (με κάρτες που αναγγέλλουν το πέρασμα των μηνών), ο Max ζει κάθε πιθανή πτυχή του κόσμου του, με εκκεντρικότητα αλλά και αναμφισβήτητο πάθος. Κάτι που εξαρχής γνώριζε να αποτυπώνει στην τελειότητά του ο Wes Anderson.

Οκτώβριος: Good Night and Good Luck του George Clooney
Ειδικά για την Αμερικανική πραγματικότητα, η σημασία των media και ο ρόλος τους στην χειραγώγηση της κοινής γνώμης είναι ένα θέμα που θα μπορούσε να ενταχθεί και στην κατηγορία των taboo, όμως, η ιστορία του δημοσιογράφου Edward R. Murrow και η προσπάθεια της ομάδας του να αντιταχθεί την "σταυροφορία" του Μακάρθι το 1953 για εξάλειψη κάθε κομμουνιστικού στοιχείου από την κυβέρνηση δε θα μπορούσε να αμεληθεί. Το πιο ενδιαφέρον, όμως, είναι ότι ουσιαστικά το φιλμ του George Clooney δεν αφορά τον ίδιο τον Μακάρθι και τις τακτικές του αλλά αποτελεί ουσιαστικά μια εξέταση της δημοσιογραφικής ηθικής και του τρόπου με τον οποίο οφείλουν να εξετάζονται κάποια πράγματα. Ο Murrow του David Strathairn, εξάλλου, δεν είναι ο χωρίς τα εμφανή δικά του ελαττώματα, όμως, παρουσιάζεται ατρόμητος και αφοσιωμένος σε έναν σκοπό, ακόμα κι αν στο όνομά του κινδυνεύει να κάνει τα δικά του σφάλματα. Τίποτα δεν είναι άσπρο και μαύρο εξάλλου, όσο κι αν η εποχή προσπαθεί να το επιβάλλει μέσω της πανέμορφης, ασπρόμαυρης φωτογραφίας της ταινίας.

Νοέμβριος: V for Vendetta του James McTeigue
Πριν από τις young adult εκδοχές ενός δυστοπικού μέλλοντος, ο Alan Moore είχε φανταστεί την Αγγλία του μέλλοντος ως ένα φασιστικό, απολυταρχικό καθεστώς, το οποίο διατηρούσε τους εχθρούς του σε στρατόπεδα συγκέντρωσης και απαγόρευε την κυκλοφορία των πολιτών το βράδυ. Φυσικά και ο Moore δεν ήθελε καν να ακούσει για την κινηματογραφική μεταφορά του έργου του (το οποίο, ομολογουμένως, θα μπορούσε να είναι ακόμα πιο αιχμηρό, σε αντιστοιχία με το αρχικό όραμα του δημιουργού), όμως, η φιλμική έκδοση του James McTeigue έχει αρκετό σκοταδισμό, καταπίεση και απολυταρχική αποτύπωση για να μοιράζεται έστω το ίδιο σύμπαν με το έντυπο πρωτότυπο. Ο V του έργου επιχειρεί να προκαλέσει την επανάσταση στην επέτειο της 5ης Νοεμβρίου, η Evey της Natalie Portman μπλέκει με την βία στα ευρύτερα σχέδια δυνάμεων που δεν μπορεί να αναγνωρίσει και η πολιτική αλληγορία είναι εμφανής και αυταπόδεικτη όσο το "Remember, remember the 5th of November" πλησιάζει όλο και πιο κοντά στην πραγματικότητα. Στην τελική, όσο κι αν ο Alan Moore το αρνείται, το πνεύμα του είναι αναπόσπαστο κομμάτι ολόκληρου αυτού του (για πόσο ακόμα;) φανταστικού σύμπαντος.

Δεκέμβριος: 2046 του Wong Kar-Wai
Στις 24 Δεκεμβρίου του 1966, ο κύριος Chow του Tony Leung συναντά την Lulu της Carina Lau, μια παλιά του γνωριμία από τον καιρό που πέρασε στην Σιγκαπούρη. Εκείνη λέει πως δεν τον θυμάται, όμως, η σκηνή κλείνει με τα δάκρυά της να υπογραμμίζουν από νωρίς την αμφισημία της αφήγησης του φιλμ. Στις 24 Δεκεμβρίου του 1967, λαμβάνει χώρα το πρώτο ραντεβού του κυρίου Chow με την Bai Ling της Zhang Zi-Yi, όπου ο ελκυστικός, γοητευτικός χαρακτήρας που επέδειξε στο "In the Mood for Love" βρίσκει την διακριτική (αρχική) απόρριψη της Bai Ling μέσα σε ένα ταξί, ακριβώς όπως είχε συμβεί στο παρελθόν και με την Su Lizhen της Maggie Cheung. Στις 24 Δεκεμβρίου του 1968, ο Chow καλεί την Jingwen της Faye Wong σε δείπνο. Μόνο που, όταν αντιλαμβάνεται ότι εκείνη νιώθει θλίψη γιατί της λείπει ο αγαπημένος της στην Ιαπωνία, αποφασίζει να "βγει από το παιχνίδι" και να την ωθήσει να τηλεφωνήσει στον φίλο της, ώστε εκείνη να νιώσει και πάλι ανακούφιση. Στις 24 Δεκεμβρίου του 1969, ο Chow βρίσκεται και πάλι στην Σιγκαπούρη, ψάχνοντας μια άλλη Su Lizhen (η πανέμορφη Gong Li) από το παρελθόν του, προσπαθώντας να κλείσει τις δικές του πληγές. Είναι πια ξεκάθαρο. Τα Χριστούγεννα ανήκουν στον Wong Kar Wai.

Διάβασε επίσης:
12 ταινίες για τους μήνες: Η έκδοση του 2012
12 ταινίες για τους μήνες: Η έκδοση του 2013
12 ταινίες για τους μήνες: Η έκδοση του 2014

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...