Κοίτα να δεις που σε αυτή την φάση της καριέρας του, ο Wim Wenders είναι καλύτερος ντοκιμαντερίστας παρά κινηματογραφιστής! Στο Salt of The Earth, μέσα από την εστίασή του στην δουλειά και την ζωή του φωτογράφου Sebastião Salgado, o Wenders καταφέρνει αφενός να ρίξει μια ματιά στην φιλοσοφία ενός ανθρώπου και να φωτίσει τα κίνητρα της δουλειάς του και, αφετέρου, να δανειστεί την ματιά ενός φωτογράφου, που ταυτίστηκε όσο λίγοι με το "αντικείμενό" του και κατάφερε να αναδείξει έναν κόσμο το ίδιο τραγικό και μεγαλειώδη, μια ανθρωπότητα εξίσου εχθρική και μάχιμη, μια Γη όσο μαγευτική τόσο και φορέα αβάσταχτης καταστροφής. Αυτό δε που κάνει αξιομνημόνευτη την αφήγηση, είναι το γεγονός ότι ο Salgado μεταφέρει όντως το αυθεντικό συναίσθημα κάθε στιγμής, μετατρέποντας το κάθε πορτρέτο σε στιγμιότυπο ακατέργαστης αλήθειας και την κάθε εικόνα σε στιγμιαία αποτύπωση μιας υπερβατικής ατμόσφαιρας.
Ο Wenders, εξάλλου, δανείζεται την ασπρόμαυρη φωτογραφία των εικόνων του Salfado για να τον κινηματογραφήσει σε ίδιους τόνους, την ώρα που ο τελευταίος παρατηρεί την δουλειά του σε πρώτο πλάνο και μοιράζεται τις λεπτομέρειες της ιστορίας που κρύβει κάθε βλέμμα. Από την επιστροφή του στην Βραζιλία μετά την λήξη της δικτατορίας και το πρώτο κάλεσμά του στην Αφρική μέχρι τα μεγαλειώδη project του "Workers" (που συνδύασε τις οικονομικές σπουδές με τις κοινωνικές του ευαισθησίες, φέρνοντας σε πρώτο πλάνο τους εργάτες όλου του κόσμου), "Exodus" (η ωδή του στους μετανάστες) και το magnum opus του "Genesis" (όλες οι μεγαλειώδεις γωνιές της Γης), το φιλμ ουσιαστικά αποτελεί μια κοινωνική μελέτη της ίδιας της ανθρωπότητας, μέσα από έναν φορέα που αποφάσισε να αποτυπώσει την ίδια την ουσία του σύμπαντος.
Το οξύμωρο βέβαια είναι ότι την ενσυναίσθηση δείχνει ο Salgado προς τα μοντέλα του, ούτε που μπορεί να την φανταστεί ο γιος του, που εκτελεί χρέη συν-σκηνοθέτη. Για την ακρίβεια, ελάχιστες είναι οι φορές που ο ίδιος ο Salgado αναφέρεται στον γιο του και αυτό συμβαίνει μόνο για λόγους ολοκλήρωσης του οικογενειακού προφίλ. Η ματιά του σκηνοθέτη υιού Salgado για αυτό τον λόγο, προκύπτει ως η απελπισμένη προσπάθεια ενός γιου να ανακαλύψει τον πατέρα που φανταζόταν ως ήρωα και άνθρωπο της περιπέτειας (αλλά πάντα απόντα) και να τον πλησιάσει μέσω του πάθους του, προσέγγιση η οποία δίνει τελικά μια άβολη διάσταση στα δρώμενα, εν δυνάμει ενδιαφέρουσα, αλλά τελικά ελλιπή, συγκριτικά με την κοινωνική ματιά του εγχειρήματος.
Όχι το φιλμ είναι χωρίς άλλα ελαττώματα ή λογικές απώλειες (θα ήθελα και μια εξιστόρηση των τεχνικών δυσκολιών που συνάντησε ο Salgado ή έστω των μυστικιστικών μερών φόρτισης της ψηφιακής μηχανής στην Αφρική), όμως, η ειλικρίνεια και η ισχύς του σκοπού του το κάνουν τόσο έντονο που στο τέλος κάνεις στην άκρη τις επιφυλάξεις σου. Αν και στο τέλος πλησιάζει επικίνδυνα την αγιογραφία, δεν μπορείς να μη θαυμάσεις την προσήλωση ενός ανθρώπου που αψήφισε τις συμβάσεις και τους κινδύνους για να αποκαλύψει την αφιλτράριστη πραγματικότητα. Κι ας το έκανε μέσα από αριστοτεχνικά κάδρα απίστευτης ομορφιάς.
Η ταινία έκανε την πρεμιέρα της στο περσινό φεστιβάλ των Καννών και είναι υποψήφια για Όσκαρ καλύτερου ντοκιμαντέρ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου