Τετάρτη 10 Δεκεμβρίου 2014

Review: A Girl walks home alone at night της Ana Lily Amirpour

Είναι κάπως παραπλανητικό το γεγονός ότι η ταινία πλασάρεται ως το "πρώτο φεμινιστικό φιλμ με βρικόλακες από το Ιράν" γιατί, αν και όντως φιλμ με βρικόλακες (για την ακρίβεια, με μία μόλις βρικόλακα - το κορίτσι του τίτλου), το "A Girl walks home alone at night" ουσιαστικά αποτελεί σχεδόν απόλυτα αμερικανική παραγωγή που απλά μιλά την ιρανική γλώσσα (οκ, η σκηνοθέτις κατάγεται από το Ιράν αλλά αυτό δεν κάνει την ταινία αυτόματα "ιρανική"). Ταυτόχρονα, το γεγονός ότι η (αντι)ηρωίδα επιτίθεται σε αγόρια και άντρες διαφόρων ηλικιών (για την ακρίβεια, όλοι οι αρσενικοί χαρακτήρες του φιλμ έρχονται σε κάποια στιγμή αντιμέτωποι με την ηθική της) δεν ξέρω αν εντάσσει ακριβώς την ταινία σε φεμινιστικό πλαίσιο, όμως, εκτιμώ την προσπάθεια που γίνεται για να ενδυναμωθεί το γυναικείο πρότυπο, ειδικά σε ένα περιβάλλον όπου αναζητείται από την κοινωνία ακόμα και ο λόγος ύπαρξής του.


Πέρα, όμως, από τις μεγαλόστομες προθέσεις του tagline, στο φιλμ υπάρχουν, όντως, πράγματα που έχουν την δύναμη να δημιουργήσουν στην ταινία ισχυρή υστεροφημία, ειδικά στο κοινό που αρέσκεται στην φιλμική μυθολογία και στα σινεφιλικά κλεισίματα του ματιού. Για αρχή, υπάρχει η διάθεση παιχνιδίσματος με τον μύθο του βρικόλακα, όχι πολύ μακριά από αυτό θα έκανε ο Τζιμ Τζάρμους, όχι, όμως, ο Τζιμ Τζάρμους του Only Lovers Left Alive αλλά ο ασπρόμαυρος Τζάρμους των 80ς και του Down By Law. Υπάρχει, επίσης, μια έντονη αναφορά στα είδη, από το western (κυρίως όσον αφορά την δυναμική μεταξύ των χαρακτήρων αλλά και σε μερικές μουσικές επιλογές που συνδυάσουν την Ανατολή με την Άγρια Δύση) και το film noir (η femme fatale απλά έχει μεγάλους κυνόδοντες) μέχρι το horror (προφανώς) και τις ταινίες εκδίκησης (η ψυχή της ταινίας θα μπορούσε να ζει εξίσου στα 70ς και τα 80ς, ποτέ δεν ξέρεις με τα βαμπίρ εξάλλου). Η δε μπούρκα της vigilante, θα μπορούσε να παραπέμπει και στις υπερηρωικές μαύρες κάπες του σήμερα και δη... στον Batman ενός όχι και τόσο χλιδάτου Gotham City (η κινηματογράφηση το κάνει αυτό περισσότερο από εμφανές) ενώ οι ενδυματολογικές επιλογές του καλού της ιστορίας θα μπορούσαν με χαρακτηριστική άνεση να είναι κλεμμένες από την γκαρνταρόμπα του... James Dean!

Ανάμεσα σε όλα αυτά, η Ana Lily Amirpour κρατά λιτή την αφήγησή της επάνω σε 5-6 χαρακτήρες, που λαμβάνουν την αρχετυπική τους τοποθέτηση σε ένα άχρονο σύμπαν (το οποίο περιορίζεται πίσω από την ονομασία Bad City της φανταστικής πόλης της ιστορίας και μοιάζει ανατριχιαστικά με την Πτολεμαΐδα του Μαχαιροβγάλτη), που θα μπορούσε να βρίσκεται οπουδήποτε στον κόσμο, χωρίς, όμως, να νοιάζεται να εξερευνήσει αρκετά τις δομές ή τις κινητήριες δυνάμεις αυτού του κόσμου. Γενικότερα, αρέσκεται να παρατηρεί, είτε αυτό αφορά τις στιγμές που οι χαρακτήρες εξερευνούν σιωπηλά τις δυναμικές μεταξύ τους εξετάζοντας ο ένας τον άλλο με τα μάτια, είτε τον χρόνο που αφιερώνει στην αποτύπωση της ατμόσφαιρας του έρημου βραδινού τοπίου. Δεν είναι υπερβολή να πει κανείς ότι η μισή ταινία είναι η εξερεύνηση αυτής της σιωπής και της σιωπηλής απειλής, γεγονός που της προσδίδει μια γοητεία και ένα ελκυστικό μυστήριο. Από την άλλη πλευρά, όμως, η ίδια αυτή προσέγγιση κάνει εμφανές το γεγονός ότι η Amirpour μοιάζει να τρώει χρόνο σε μουσικά διαλείμματα που θα μπορούσαν να αντιστοιχούν στα βίντεο κλιπ αυτού του ιδιόμορφου μικρόκοσμου χωρίς να καταφέρνει να προσφέρει ούτε την ενδοσκόπηση που ενδεχομένως να επιθυμούσε (πάντα άρτια εικαστικά, όμως), πλησιάζοντας επικίνδυνα στην σφαίρα του γοητευτικού "κενού".

Γιατί στο τέλος, επιστρέφοντας στην τοποθέτηση περί φεμινιστικής προσέγγισης, η Amirpour φαίνεται να παραμένει στην επιφάνεια, περιγράφοντας μόνο μια γυναίκα με φαινομενική οργή προς τα ανδρικά πρότυπα κάθε ηλικίας όσο ζει σε μια κοινωνία όπου ακόμα και τα έμβολα του εργοστασίου παραγωγής ενέργειας της παραγωγής λαμβάνουν αυτόματα φαλλοκρατικές διαστάσεις. Την ίδια στιγμή, δεν δείχνει διάθεση εξερεύνησης του τι υπάρχει μέσα στο μυαλό της (ανώνυμης) ηρωίδας της, ούτε νοιάζεται να κάνει πιο ολοκληρωμένους τους υπόλοιπους γυναικείους χαρακτήρες του φιλμ, που περιορίζονται στην στερεοτυπική αποτύπωση της πόρνης ή της σέξι λολίτας. Αντίθετα, φαίνεται να κινείται συνεχώς σε μια περιοχή ημίμετρων, πρακτική που λειτουργεί μόνο όταν το απρόβλεπτο ζευγάρι εξομολογείται στο... άλλο μισό ότι "δεν είναι μόνο καλός άνθρωπος". Τελικά, η γκρίζα θεματικά περιοχή μοιάζει να εξαντλείται στις προθέσεις και τα πανέμορφα ασπρόμαυρα κάδρα, όμως, στην καρδιά του, το κορίτσι του τίτλου παραμένει τόσο αινιγματικό στο φινάλε όσο και στην αρχή. Είναι αυτό απαραίτητα κακό; Όχι, αλλά δυστυχώς δεν είναι και επαρκές για να στείλει το φιλμ στα όρια του κλασικού, κάτι που στην αρχή διαφαινόταν ως μεγάλη πιθανότητα (και δυνατότητα). (3*/5)

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...