Τετάρτη 13 Φεβρουαρίου 2013

Berlin Review: Upstream Color

Τι δουλειά έχει η Kris (Amy Seimetz) να περιφέρεται στους δρόμους δίχως συναίσθηση των πράξεών της; Ποιοι είναι αυτοί που την παρακολουθούν; Ποιος είναι ο Jeff (Shane Carruth) που μπαίνει αργότερα στην ζωή της; Έχουν μήπως οι δυο τους κάποια προηγούμενη σχέση; Είναι τα πάντα μια μεγάλη συνωμοσία; Τι είναι οι σκωληκοειδείς μικροοργανισμοί και η μπλε περίεργη ουσία που εκκρίνουν; Ποιος ευθύνεται για όλα αυτά; Υπάρχει αρχή; Υπάρχει τέλος; Μας ενδιαφέρουν τελικά οι απαντήσεις; Παραδόξως, όχι. Και αυτό όχι γιατί τίποτα δεν έχει σημασία, αλλά γιατί ο Shane Carruth καταφέρνει με το Upstream Color να κάνει το αδιανόητο: να προσφέρει μία ταινία σε πλήρη επικοινωνία με τον κάθε θεατή, που εισάγει μια επαναστατική φόρμα στην αφήγηση και δίνει στον όρο "πολλαπλή ανάγνωση" νέες, επικές, διαστάσεις.  


O Shane Carruth, μέχρι τώρα, είχε να επιδείξει στην φιλμογραφία του μόλις μία ταινία. Το Primer είχε γίνει η έκπληξη του Sundance του 2004, τινάζοντας στον αέρα τα εγκεφαλικά κύτταρα όσων προσπαθούσαν να το αποκρυπτογραφήσουν. Ουσιαστικά μία ταινία για το ταξίδι στο χρόνο, το Primer ήταν τόσο πυκνό στον διάλογο και τόσο αναλυτικό στην επιστημονική βάση της θεωρίας του, που έβαλε σε μία νύχτα τον Shane Carruth στον χάρτη των πιο υποσχόμενων νέων δημιουργών. Των πιο υποσχόμενων νέων δημιουργών που, ανεξήγητα, χρειάστηκε να περάσουν εννιά ολόκληρα χρόνια μέχρι να παρουσιάσουν την δεύτερη δουλειά τους.

Στο Upstream Color, o Carruth πηγαίνει ακριβώς στο άλλο άκρο. Ελαχιστοποιεί τους διαλόγους, ενσωματώνει στην αφήγηση με ιδιαίτερο τρόπο την χρήση της μουσικής (που ο ίδιος συνέθεσε), χρησιμοποιεί το φρενήρες μοντάζ (που ο ίδιος έκανε μαζί με τον David Lowery) για να γκρεμίσει τις έννοιες του χώρου και του χρόνου, δημιουργεί μια πλήρως συναισθητική γλώσσα για να μιλήσει στον θεατή και υφαίνει μια ιστορία, που, εσκεμμένα, απέχει από ακριβείς λεπτομέρειες για να μιλήσει για κάτι ευρύτερο και οικουμενικό.

Το τι ακριβώς είναι αυτό ο Carruth το αφήνει να το ανακαλύψει ο θεατής. Δεν είναι ότι η ταινία δεν έχει πλοκή. Ο Carruth φροντίζει, εξάλλου, να μας πει επαρκείς πληροφορίες για να καταλάβουμε την κατεύθυνση της ιστορίας. Αλλά, παράλληλα, περιορίζει την αφήγηση στην προσωπική οπτική των πρωταγωνιστών. Μαθαίνουμε μόνο όσα γνωρίζουν και αυτοί. Για όλες τις υπόλοιπες πληροφορίες, χρειάζεται κι εμείς να παρατηρήσουμε τον φυσικό κόσμο, ο οποίος καδράρεται στα πλάνα του Carruth από πολύ κοντά, ελαχιστοποιώντας το βάθος πεδίου.

Κύρια θεματική, τουλάχιστον στο μεγαλύτερο μέρος της ταινίας, είναι η έννοια του ελέγχου. Η Kris και ο Jeff βρίσκονται στο επίκεντρο μιας διαδικασίας, που δεν γνωρίζουμε ούτε τις απαρχές της αλλά ούτε και το μέλλον της και που ενδεχομένως να ήταν και η παντοτινή τάξη των πραγμάτων. Για την ακρίβεια, αυτή η κυκλική προσέγγιση του κόσμου είναι και η κινητήριος δύναμη της ταινίας. Ο Carruth εστιάζει την κάμερά του σε όλες εκείνες τις λεπτομέρειες, που δείχνουν την περιέργεια του ανθρώπου για την ανακάλυψη των δομών του κόσμου. Τα αγγίγματα, οι ήχοι της φύσεις, οι ακτίνες του ήλιου, οι μικρές αλληλεπιδράσεις μεταξύ των ανθρώπων, ποιος είναι θύτης και ποιος είναι θύμα, αν υπάρχει κάποια ανώτερη δύναμη που μας ελέγχει, αν υπάρχει δεύτερη ευκαιρία, όλα εισάγονται σε ένα ευρύτερο οικουμενικό πλαίσιο, ανοιχτό προς επεξήγηση.

Ουσιαστικά, το Upstream Color είναι μια ταινία που κάποιος πρέπει να δει για να συνειδητοποιήσει περί τίνος πρόκειται. Ολόκληρη η κριτική θα μπορούσε απλά να συνοψιστεί σε ένα "πήγαινε, ρε φίλε, δες το, τρέξε". Ο Shane Carruth επαναστάτησε ανοίγοντας νέους αφηγηματικούς δρόμους, όμως, τίποτα, ίσως, να μην είχε την ίδια δύναμη χωρίς την ερμηνεία της Amy Seimetz, που όντας και η ίδια σκηνοθέτις μάλλον την βοήθησε να συμμεριστεί το όραμα του Carruth.

Όπως αναφέρεται και στο Walden, το βιβλίο του Henry David Thoreau, που παίζει έναν πολύ σημαντικό ρόλο στην όλη ανάπτυξη της ιστορίας, "Rather than love, than money, than fame, give me truth." Κι εκεί, ίσως, βρίσκεται η ψυχή του Upstream Color. (4.5*/5) 


2 σχόλια:

  1. ανακάλυψα το blog μόλις προχτές και επιτέλους βρήκα ποιον θα
    συμβουλεύομαι για τις ταινίες που θα δω!!! πρώτη επαφή με το upstream
    color και έπεται συνέχεια. keep up the good work!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Σε ευχαριστώ πολύ για τα καλά σου λόγια! Επιπλέον, υπάρχει και η σελίδα στο FB, για όλα τα αξιοπερίεργα κινηματογραφικά νέα (και όχι μόνο) που κυκλοφορούν εκεί έξω. https://www.facebook.com/theframegameGR :)

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...