Παρασκευή 3 Οκτωβρίου 2014

Νύχτες Πρεμιέρας Review: The Disappearance of Eleanor Rigby, Him και Her του Ned Benson

Χρειάστηκε μια βδομάδα μετά από την διπλή προβολή του "The disappearance of Eleanor Rigby" για να βάλω κάποιες σκέψεις στη θέση τους και να διαπιστώσω πόσο πολύ μου άρεσε πραγματικά το εγχείρημα του Ned Benson. Και αυτό δεν οφείλεται μόνο στην μεγάλη προσμονή πριν την προβολή της ταινίας ή το έτσι κι αλλιώς δεδομένο ενδιαφέρον μου για κάθε ταινία που φέρει το όνομα της Jessica Chastain στους τίτλους, αλλά κυρίως στο γεγονός ότι, τελικά, η διπλή Eleanor Rigby ήταν πολύ διαφορετική από αυτό που είχα στο μυαλό μου και ουσιαστικά περίμενα. Όπως οι περισσότεροι, είχα σχηματίσει από πριν την εικόνα ότι οι δύο ταινίες θα έλεγαν την ίδια ιστορία χωρισμού (και ανατροπών) με κάποιες μικρές διαφοροποιήσεις, ανάλογα με την οπτική του καθενός, με έναν τρόπο που θα λειτουργούσε περισσότερο ως τρικ και όχι ως ουσιαστική κινηματογραφική τεχνική. Αντίθετα, αυτό που τελικά παρουσιάστηκε μπροστά μου ήταν μία τετράωρη post-crisis ανάλυση δύο ανθρώπων (θεματική εκ των προτέρων δύσκολη και απόλυτα αντιεμπορική), με τεράστιες διαφορές στην κάθε ιδιωτική αντιμετώπιση, ελάχιστα κοινά σημεία, ελλειπτική αφήγηση και, το κυριότερο, αυθεντική διάθεση ενδελεχούς εξέτασης των δύο χαρακτήρων. Κάτι τόσο φιλόδοξο δεν μπορείς παρά να το θαυμάσεις.


Από την μια πλευρά, υπάρχει το "Him", η ιστορία όπως την βίωσε ο Conor του James McAvoy, μια ιστορία που ξεκινά από την ανάμνηση εκείνου και της Eleanor να ξαπλώνουν στο χορτάρι βλέποντας τις πυγολαμπίδες και τελειώνει με μια ακόμη επίσκεψη στο πάρκο, όσο θολές φιγούρες στο φόντο δημιουργούν υπόνοιες για την περαιτέρω εξέλιξη της ιστορίας. Στο ενδιάμεσο, ο Conor θα απασχοληθεί με το μικρό εστιατόριό του, θα συσφίξει τις σχέσεις του με τον πατέρα του (Ciarán Hinds), θα χαζολογήσει με τον φίλο του και σεφ του μαγαζιού (Bill Hader), θα ξενοπηδήσει και όλα αυτά κάτω από ένα γαλάζιο φίλτρο που δίνει στο φιλμ τον δυνατότερο μουντό τόνο. Σ’ όλο αυτό το διάστημα, η Eleanor παραμένει ένα φάντασμα, μια εικόνα που παραμένει ουσιαστικά στο μυαλό του Κόνορ και ακόμα και οι μεταξύ τους συζητήσεις δίνονται μέσα από την δική του οπτική. Αυτή δεν είναι η πραγματική Eleanor αλλά η Eleanor μέσα από τα μάτια του Conor.

Από την άλλη πλευρά, το "Her" ξεκινά από την αποτυχημένη απόπειρα αυτοκτονίας της Eleanor (Jessica Chastain) για να την δει στην συνέχεια να επιστρέφει στο πατρικό της (η Isabelle Huppert ως μητέρα της Chastain είναι το καλύτερο casting που έχει υπάρξει ποτέ), να επιχειρεί να συνεχίσει τις σπουδές της (εκπληκτική Viola Davis στον ρόλο της καθηγήτριας της Eleanor), να συμβιβαστεί με την απώλεια και τις αναμνήσεις της και να αναλογιστεί για το τι κρύβει η συνέχεια, με ή χωρίς τον Conor. Είναι πολύ ενδιαφέρον το γεγονός ότι στο "Her", ο Conor είναι όχι μόνο σωματικά απών αλλά και ουσιαστικά, καθώς η απουσία του δεν παίζει τον ίδιο ρόλο που παίζει, για παράδειγμα, η απουσία της Eleanor στο "Him". Αν υπάρχει έστω και μία αμφιβολία κατά την διάρκεια του "Him" ότι η Eleanor δεν είναι η ουσιαστική πρωταγωνίστρια του 2-parter (ή μήπως είναι sequel; Spin-off έστω;), στο "Her" τα πάντα λαμβάνουν την σωστή τους διάθεση.

Είναι τρομερά ενδιαφέρον το γεγονός ότι, παρά τις θεματικές του συνδέσεις, οι δύο ταινίες είναι τόσο μα τόσο διαφορετικές μεταξύ τους. Αυτό δεν οφείλεται μόνο στην αλλαγή οπτικής ή την χρήση διαφορετικών φίλτρων (σε αντίθεση με τις μπλε αποχρώσεις του “Him”, στο “Her” επικρατούν τα γήινα, πορτοκαλοκόκκινα χρώματα) αλλά στο ότι υπάρχει μια εντελώς ξεχωριστή αίσθηση στην κάθε ταινία και ένας σκόπιμος διαφορετικός ρυθμός που κάνει τα "Him" και "Her" αυτόνομα αλλά όχι αυτοτελή (η κάθε ταινία στέκεται άνετα μόνη της ως εξερεύνηση της απώλειας και του τρόπου που ψάχνει ο καθένας για να προχωρήσει, όμως, κρίσιμα σημεία της πλοκής μοιράζονται ανάμεσα στα δύο φιλμ, κάνοντας ουσιαστικά υποχρεωτική την παρακολούθηση και των δύο ταινιών). Επίσης, το "Him" φαίνεται να αναλώνεται στο παρελθόν. Το "Her", αντιθέτως, φαίνεται να εστιάζει στο μέλλον. Γι’ αυτό τον λόγο, το 90% της πλοκής του κάθε μέρους είναι ανεξάρτητη από το άλλο με μόνο ένα κοινό 10% να διατηρεί την μεταξύ τους σύνδεση.

Το κοινό αυτό υλικό περιλαμβάνει μερικές σκηνές ιδωμένες από την οπτική του καθενός αλλά και ένα φινάλε που απαιτεί την προβολή και των δύο ταινιών ώστε να γίνει πλήρες. Δεν είναι ότι το φινάλε του "Him" δεν λειτουργεί από μόνο του, ίσα ίσα αποτελεί την πιο δυνατή σκηνή της ταινίας, όμως, είναι τόσο διφορούμενο, που σε βάζει στην διαδικασία να εύχεσαι το φινάλε του "Her" να επιβεβαιώσει όχι τις προσδοκίες σου αλλά τις επιθυμίες σου. Γιατί ύστερα από συνολικά τέσσερις ώρες που παρακολουθείς αυτούς τους δύο ανθρώπους, όχι μόνο τους νοιάζεσαι, αλλά θέλεις διακαώς και το happy end τους, χωρίς να απασχολεί αν αυτό θα είναι σαχλορομαντικό ή όχι. Επιπλέον, η διαφορετική οπτική δίνει την ευκαιρία για μικρές αλλά καίριες διαφοροποιήσεις (εντάξει, και μερικές αλλαγές ρούχων κάποιες φορές, οι κοπέλες της προβολής είχαν να λένε για το λευκό, βρεγμένο πουκάμισο του McAvoy που μετατράπηκε σε μαύρο στην εκδοχή της Eleanor), οι οποίες περιλαμβάνουν μια διχογνωμία σχετικά με το πώς έγινε μια συγκεκριμένη παραδοχή ενοχής αλλά και μια συγκινητική στιγμή, όπου η περιγραφή ενός προσώπου στην μία περίπτωση παραλείπει μια μικρή αλλά κρίσιμη λεπτομέρεια.

Φυσικά, όλες αυτά δε θα είχαν κανέναν αντίκτυπο αν οι Jessica Chastain και James McAvoy δεν ήταν τόσο εντυπωσιακοί στην προσέγγισή τους, χωρίς να καταφεύγουν σε υπερβολές ή εξάρσεις "oscar moments". Ειδικά, η Chastain καταφέρνει να αλλάζει το βλέμμα της, την στάση σώματος, τον τρόπο που μιλάει με ανατριχιαστική ακρίβεια κατά την διάρκεια των δύο ταινιών, ενώ, ουσιαστικά, ερμηνεύει δύο διαφορετικές εκδοχές της Eleanor με την ίδια βαρύτητα. Χρειάζονται άραγε ακόμα επιπλέον πειστήρια ότι πρόκειται για μία από τις πιο ταλαντούχες ηθοποιούς της γενιάς της;

Εκεί που φαίνεται η απειρία του Ned Benson είναι μόνο στους αναμενόμενα διδακτικούς μονολόγους, οι οποίοι όχι μόνο φαίνονται αταίριαστα πομπώδεις (τα δύο φιλμ είναι γεμάτα από μικρές, σημαντικές στιγμές) αλλά νομίζουν ότι λένε μεγάλες φιλοσοφίες για την ζωή, χωρίς να πλησιάζουν καν στο ζητούμενο. Αν υπάρχει κάτι στο οποίο η Eleanor Rigby αριστεύει, είναι ο τρόπος με τον οποίο καταφέρνει να περιγράψει τους πρωταγωνιστές της χωρίς να χρειάζεται να καταφύγει σε μία σφιχτή αφηγηματική φόρμα. Τέτοιοι "μεγάλοι" μονόλογοι θα μπορούσαν ενδεχομένως να λειτουργήσουν κάτω από την πένα του Kenneth LonerganMargaret του δεν απέχει πολύ από αυτό που επιχειρεί να κάνει ο Benson), όμως, στα χέρια του Benson καταλήγουν ελαφριοί και, τελικά, γενικόλογοι. Αντίθετα, ο σκηνοθέτης πετυχαίνει να τονώσει την δύναμη των περιφερειακών χαρακτήρων, προσφέροντας τις πολυπόθητες στιγμές γέλιου μέσα από την κυνικότητα του χαρακτήρα της Viola Davis και δημιουργώντας απορίες σχετικά με το πόσο scripted είναι οι φαρμακερές ατάκες της Isabelle Huppert (ναι, στο "Her" οι β' ρόλοι είναι σαφώς πιο ενδιαφέροντες). Εκπληκτικές λεπτομέρειες ενός έτσι κι αλλιώς προσεγμένου συνόλου.

Στο τέλος των τεσσάρων ωρών, το "Him" όντως μπορεί να φανεί πιο χαμηλότονο σε σχέση με το "Her" (παραδόξως, και πιο δραματικό), όμως, χωρίς εκείνο, ο αντίκτυπος του δεύτερου δεν μπορεί να είναι ο ίδιος. Οι δύο ταινίες συμπληρώνουν η μία την άλλη αλλά δεν την αντιγράφουν, έχοντας να πουν η κάθε μια την δική της ιστορία. Όταν οι δύο αυτές ιστορίες ενωθούν γίνονται κάτι πολύ μεγαλύτερο, που χρειάζεται όμως διακριτό διαχωρισμό για να διατηρήσει την ταυτότητά του. Η επιλογή μιας "Them" ταινίας φαντάζει καταστροφική και μακάρι  το φιλμ να καταφέρει όντως να προβληθεί στην διπλή της μορφή στις αίθουσες, ώστε ο καθένας να μπορέσει να ταυτιστεί με την πλευρά που εκφράζει περισσότερο τα συναισθήματά του ώστε το “Hey!” του τέλους να βρει την πραγματική θέση στην καρδιά. (4*/5) (letterboxd: Him) (letterboxd: Her)

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...