Τετάρτη 4 Ιουλίου 2012

Χίλιοι τίτλοι ΕΡΩΤΑ: Ελληνικές πρωτότυπες (εμ, όχι τόσο) αποδόσεις.


Είσαι σε δημιουργικό τέλμα, είναι μεσημέρι, έχεις κανονίσει κάτι για μετά την δουλειά και σε πιέζει η ώρα να μεταφράσεις τον τίτλο για την επόμενη ταινία του στούντιο άμεσα; Δύσκολη η θέση σου, δύσκολη στιγμή και γενικά, όμως υπάρχει λύση που είναι και αποτελεσματική και δοκιμασμένη και βγαλμένη από το βιβλίο με τα κλισέ, η οποία θα σου λύσει τα χέρια. ΈΡΩΤΑΣ. "Έρωτας στην βεράντα", "Χειμερινός έρωτας", "Έρωτας με χταποδάκι και μεζέδες στο τσιπουράδικο", "Έρωτας στο διαστημόπλοιο με φόντο το άλιεν", "ο κρυφός έρωτας στην Σπιναλόγκα", δεν μπορείς να φανταστείς τις πιθανότητες που ανοίγονται μπροστά σου. Και φυσικά, μιλώ με αποδείξεις. Τον τελευταίο μήνα, το Moonrise Kingdom έγινε "O Έρωτας του φεγγαριού", το Deep Blue Sea κατέληξε το "Βαθύ μπλε του έρωτα" και το La Delicatesse της επόμενης εβδομάδας προέκυψε με λίγο (σ.σ. καθόλου) φαντασία ως "Επιστροφή στον Έρωτα". Με βρίσκεις υπερβολικό; Περίμενε, έχω κι άλλα.


Ο Cary Grant και οι Deborrah Kerr βιώνουν μία Affair To Remember (1957), η ελληνική διανομή βέβαια προτίμησε να επικεντρωθεί στις ιδιωτικές τους συζητήσεις, υποκλέπτοντας το "Μεγάλε μου έρωτα" για τίτλο της ταινίας.

Το φετινό Perfect Sense (2011) έχει μια ειρωνική διάθεση στον τίτλο του, αντίθετα η ελληνική διανομή προτίμησε το "Η αίσθηση του έρωτα", από το αρχείο αχρησιμοποίητων τίτλων της Εμμανουέλα.

Against all odds (1984). Πραγματικά, πες μου ότι δεν φαντάζεσαι τον Φιλ Κόλινς ή την Μαράϊα Κάρεϊ να τραγουδούν με όλο τους το πάθος "Έρωτας δίχως αύριο". Σαν σε σειρά του Μανουσάκη, τελείως against all odds κατάσταση.

Το The Brown Bunny (2003) μπορεί να έγινε πασίγνωστο για την sexually explicit σκηνή του φινάλε, που περιλαμβάνει την Chloe Sevigny και τον φαλλό του Vincent Gallo, όμως η ελληνική διανομή προσπάθησε να το ερμηνεύσει επιστημονικά, σχεδόν Φροϋδικά, ως "Η απώλεια του έρωτα".

Der Himmel über Berlin (1987). Ας μην μπλέκουμε με χωροχρονικούς περιορισμούς, το θέμα είναι τι πετά στον ουρανό του Βερολίνου. Α, πουλιά. Και τα πουλιά έχουν φτερά. Και καρδιά. Που αγαπά. Πω πω, κοίτα να δεις τι έγινε τώρα, "Τα φτερά του έρωτα", μόνο του γράφτηκε.


Μπορεί στην ταινία The Vow (2012) ο Channing Tatum και η Rachel McAdams να δίνουν όρκους αιώνιας αγάπης και αφοσίωσης, επειδή όμως η κυρία Σούλα από τα Πατήσια (copyright @dark_tyler) ίσως καταλάβει ότι το έργο είναι δικαστικό και όχι ρομαντική κομεντί και δεν έρθει στην προβολή, προτιμάμε να το μεταφράσουμε ως "Έρωτας από την αρχή". 

Bitter moon (1992). Αγαπημένη απόδοση. "Μαύρα Φεγγάρια του Έρωτα", νομίζω οριακά γλιτώσαμε το "μαύρη σοκολάτα σε σχήμα φεγγάρι και έρωτα βεβαίως βεβαίως".

My life in ruins (2009). Όλα τα κάνει αλά ελληνικά η Nia Vardalos, Γάμο αλά ελληνικά, "Έρωτα αλά ελληνικά", περιμένουμε και το επόμενο installment "Επίσκεψη στο σούπερ, πάντα αλά ελληνικά, μποϊκοτάρουμε τα εισαγόμενα προϊόντα".

Το Elegy (2008) γίνεται "Ελεγεία ενός έρωτα" και επίσημα ο "έρωτας" γίνεται η λέξη-φάντασμα του αιώνα στην μετάφραση.

Στο A walk to remember (2002) δεν θα γκρινιάξω, Mandy Moore βλέπω, απαιτήσεις δεν έχω, ίσα ίσα ψάχνω να βρω τον Έρωτα στον τίτλο. Η εταιρία διανομής δε θα με απογοητεύσει, ίσα ίσα θα ξεπεράσει τις προσδοκίες συμπληρώνοντας τον τίτλο με τρόπο που θα απογείωνε η άρλεκιν λογοτεχνία: "Κεραυνοβόλος έρωτας".

Τι; Me and Orson Welles; Ζακ Έφρον; Επιτέλους, λογική αντίδραση, άμεση εγκατάλειψη του Όρσον Γουέλς από τον τίτλο, αντικατάσταση με το πολύ πιο τίμιο "Στον Έρωτα όλα επιτρέπονται".


Στο Under the tuscan sun (2003) βρίσκουμε ξανά τις γεωγραφικές πολυπλοκότητες που δημιουργήθηκαν και στο Der Himmel über Berlin (1987) και τις προσπερνάμε με ανάλαφρο, σχεδόν βουγιουκλακικό τρόπο. "Ηλιόλουστος έρωτας" that is.

Το μόνο κοινό που υπάρχει ανάμεσα στο Sliding Doors (1998) και τον "Απρόσμενο Έρωτα" είναι ο αριθμός των λέξεων που αποτελούν τον τίτλο. 

The Lake House (2006) γίνεται Έρωτας δίχως παρόν και η Λένα Μαντά σχίζει τα βιβλία της που δεν το σκέφτηκε πρώτη.

-The American President (1995). -Α, εγώ δεν τα μπορώ αυτά τα πολιτικά. -Πάμε να δούμε ένα άλλο, "ο Έρωτας του προέδρου" λέγεται. -A, εντάξει. (O τυχαίος διάλογος που μύησε τον μεταφραστή στους κινδύνους της μετάφρασης)

Serendipity (2001), οι θεατές κυκλοφορούν με λεξικά ανά χείρας πανικόβλητοι για να ανακαλύψουν τι σημαίνει αυτό κι ο Έλληνας διανομέας διορθώνει την βαναυσότητα του στούντιο αποδίδοντάς το στο ελληνικό κοινό ως "Έρωτας μετ' εμποδίων".

Σχεδόν αξιοθαύμαστες οι προσπάθειες να χωθεί ο έρωτας στο New in Town (2009), το οποίο καταλήγει σε "Ήρθε ο έρωτας στην πόλη", εκεί όμως που πραγματικά αξίζει standing ovation είναι στην απόδοση του Wimbledon (2004), που με τυμπανοκρουσίες και αλαλαγμούς, πυροτεχνήματα και κομφετί, ξεπερνά κάθε προσδοκία και προσμονή καταλήγοντας στο επικό "Έρωτας με την πρώτη μπαλιά".

Πάλι καλά να λέμε δηλαδή που ο Amazing Spider-man δεν κατέληξε σε "Ιστός του Έρωτα"¨.

6 σχόλια:

  1. χαχαχα!Εξαιρετικό αφιέρωμα (ξανά)!Όντως η "κακοποίηση" που δέχονται οι αυθεντικοί τίτλοι είναι απερίγραπτη!Η αλήθεια είναι ότι κάποια δεν μπορούν να μεταφραστούν με ακρίβεια και είναι λογικό!Υποτίθεται όμως ότι ο τίτλος θέλει να δηλώσει κάτι για την ταινία, οπότε θα έπρεπε τουλάχιστον να αποδίδει το ίδιο νόημα.Με "πιασάρικες" λέξεις προσπαθούν να τραβήξουν την προσοχή και να δημιουργήσουν (υπερβολικές) προσδοκίες!:)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Δεν είμαι από αυτούς που θέλουν η μετάφραση να είναι 100% πιστή. Για παράδειγμα, κόντρα σε πολλές απόψεις, ήμουν απόλυτα ικανοποιημένος με την απόδοση του Tinker, Tailor, Soldier, Spy σε "Ο κλήρος έπεσε στον Σμάιλι". Απλά, σε αυτή την περίπτωση γελάω γιατί νομίζω πως απλά κοτσάρουν μια λέξη μήπως και πειστεί η κυρία Σούλα να σηκωθεί από τον καναπέ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. "το ντιεξομπλόγκ του έρωτα"

    γέλασα πολύ με την τελευταία πρόταση

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Και μία γαλλική με ανάλογη τύχη:
    La chance de ma vie → O μαύρος γάτος του έρωτα.
    Εδώ απλώς αν διαβάσεις και τους δύο τίτλους καταλαβαίνεις το στόρι και δε χρειάζεται να ξοδεύεις λεφτά για αθηνόραμα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Άσε Κωνσταντίνε, άγιο είχαμε.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Σωστός. Και τώρα συνειδητοποιώ ότι παρέλειψα και το Das Wilde Leben που κατέληξε σε Χίλια Μίλια Έρωτα. Αυτανάφλεξη.

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...